7 راهکار مهم برای افزایش عمر مفید کارت گرافیک

کارت گرافیک یک قطعه الکترونیکی مانند همه اجزای کامپیوتر است. تقریباً تمام وسایل مورد استفاده روزمره ما مثل کامپیوتر، گوشی موبایل، ریموت، تلویزیون و غیره از مدارهای الکترونیکی پیچیده تشکیل شده‌اند. این مدارهای الکترونیکی در داخل خود هزاران ترانزیستور و آی‌سی دارند و میلیون‌ها بار خاموش و روشن می‌شوند.

اما آیا کارت گرافیک عمر مفید دارد و پس از مدتی عمر آن به پایان می‌رسد؟ بدیهی است که قطعات الکترونیکی با گذشت زمان به دلیل عملکرد طولانی دچار آسیب می‌شوند و به خصوص در مورد قطعات نیمه‌هادی نظیر ترانزیستورها، سوختن ترانزیستور امری طبیعی است.

اما آیا این مسئله در مورد آی‌سی‌های پردازنده هم صدق می‌کند؟ این سوالی است که قصد داریم در این مقاله به آن پاسخ دهیم.

قطعاً دانستن نکاتی در مورد عمر مفید کارت گرافیک و روش‌های افزایش آن می‌تواند بهره‌وری کارت گرافیک شما را بیشتر کرده، از آسیب‌دیدگی زودهنگام آن جلوگیری و در نهایت شما را از خرید کارت گرافیک جدید بی‌نیاز کند.

بیشتر بخوانید : مشاهده انواع کارت گرافیک و مشخصات آن‌ها
برای آشنایی با این نکات کلیدی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

چه عواملی باعث خرابی کارت گرافیک می‌شوند؟

علاوه بر برخی دلایل نامعلوم به دلیل خرابی پیش‌بینی نشده قطعات الکترونیکی، به نظر می‌رسد گرما آفت کارت‌های گرافیکی است، زیرا می‌تواند به طور جدی به آن‌ها آسیب زده و طول عمر آن‌ها را کاهش دهد. علاوه بر گرما موارد دیگری هستند که می‌توانند باعث خرابی کارت گرافیک شما شوند.

همچنین مواردی وجود دارد که به عنوان علائم سوختن کارت گرافیک محسوب می‌شوند و به محض مشاهده آن‌ها باید کارت گرافیک خود را به طور جدی تحت نظر قرار دهید.

1. اورکلاک کردن بیش از حد

یکی از عواملی که باعث خرابی کارت گرافیک می‌شود، اورکلاک کردن بیش از حد آن است. اورکلاک کارت گرافیک به خودی خود مشکلی برای آن ایجاد نمی‌کند، مشروط به اینکه به کمک ابزارهای مانیتورینگ و تست عملکرد، وضعیت کارت گرافیک را به صورت دقیق زیر نظر قرار دهید.

اما در مجموع اورکلاک کردن یعنی کار کشیدن بیشتر از کارت گرافیک! یا به عبارتی مجبور کردن کارت گرافیک برای آنکه با سرعتی بیشتر از سرعت اسمی خود کار کند. این مسئله می‌تواند در بلندمدت و به دفعات مکرر، سبب آسیب دیدن کارت گرافیک شود.

علت این آسیب گرمای زیاد حاصل از اورکلاک است که در مدت طولانی، قطعات را خراب می‌کند. گرما باعث ذوب شدن لحیم قطعات الکترونیکی روی برد مدار چاپی، ایجاد اتصال کوتاه، قطع شدن پایه‌های تراشه‌ها و غیره می‌شود.

2. جریان هوای ناکافی

به طور کلی، بهتر است که یک ورودی و یک تهویه خروجی برای حفظ جریان هوا در داخل کیس داشته باشید، تا هوای تازه بتواند به راحتی در داخل کیس کامپیوتر شما جریان پیدا کند.نبود هوا داخل کیس

3. استفاده بیش از حد در ماینینگ

یکی از کاربردهای گسترده کامپیوتر و کارت‌های گرافیک حرفه‌ای، در ماینینگ یا استخراج رمز ارزها می‌باشد. بسیاری از کاربران کامپیوتر طی سال‌های اخیر به دنبال ارتقاء کارت گرافیک کامپیوتر خود بوده و به ماینینگ رمز ارزها روی آورده‌اند.

این کار به دلیل استفاده طولانی از کامپیوتر، گرمای فوق‌العاده زیادی را تولید می‌کند و باعث آسیب‌دیدگی و کاهش عمر مفید کارت گرافیک ماینینگ می‌شود.

4. از کار افتادن فن‌ها

اگر کارت گرافیک کامپیوتر را بدون وقفه مورد استفاده قرار دهید، فن‌های کارت گرافیک نهایتاً 2 سال دوام خواهند آورد.

اجرای بازی‌های سنگین به مدت 8 ساعت پیاپی می‌تواند باعث از کار افتادن فن‌های کارت گرافیک در مدت زمانی کوتاه شود در حالی که در شرایط کار عادی این فن‌ها تا 5 سال و یا بیشتر هم عمر می‌کنند.

فن‌ها مسئول خنک‌سازی کارت گرافیک هستند و این یعنی با از کار افتادن فن‌ها، عمر کارت گرافیک هم به زودی پایان خواهد یافت.

عمر مفید فن کارت گرافیک

5. از بین رفتن خمیر حرارتی

خمیر حرارتی یک ماده جاذب گرما است که روی قطعات الکترونیکی که در معرض گرمای شدید هستند، قرار داده می‌شود. اما در اثر استفاده زیاد پس از مدتی طولانی این خمیر خشک شده و عملکرد خود را از دست می‌دهد. در این شرایط تراشه‌های کارت گرافیک در معرض گرما قرار می‌گیرند و ممکن است آسیب ببینند.

خشک شدن خمیر حرارتی

عمر مفید کارت گرافیک چقدر است؟

یک واحد پردازش گرافیکی معمولاً برای کار طی مدت زمان طولانی ساخته می‌شود. یعنی اگر به درستی نگهداری و استفاده شود، می‌تواند بیش از یک دهه برای شما کار کند. حداقل عمر مفید کارت گرافیک در شرایط استفاده عادی، برابر با مدت زمان گارانتی آن است.

از آنجایی که طبیعتاً کارت گرافیک هم یک محصول الکتریکی است، همیشه این احتمال وجود دارد که بدون دلیل آسیب ببیند. با گذشت زمان، خازن‌ها ممکن است خراب شده و بسوزند.

اگر GPU شما برای مدت طولانی به طور مداوم تحت بار کامل باشد، لحیم‌های روی برد مدار PCB در نهایت ذوب شده و باز شدن اتصالات می‌تواند باعث اتصال کوتاه قطعات و سوختن آن‌ها شود. همچنین هزاران آی سی دیگر مانند رگلاتورهای ولتاژ و تراشه‌های VRAM در هر کارت گرافیک وجود دارند که در معرض آسیب هستند.

البته جای نگرانی نیست چون اغلب این حوادث در سال‌های اولیه رخ نمی‌دهد و معمولاً پس از گذشت 7 سال یا بیشتر باید منتظر این خرابی‌ها باشید. در صورتی که استفاده منطقی از کامپیوتر خود داشته باشید، این مدت زمان بیشتر خواهد شد.

چگونه می‌توان عمر کارت گرافیک را افزایش داد؟

خوشبختانه روش‌هایی وجود دارد که به کمک آن‌ها می‌توان عمر مفید کارت گرافیک را افزایش داد. با پیروی از چند دستورالعمل ساده می‌توانید طول عمر کارت گرافیک را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهید.

1. اجرای بازی‌ها با سرعت فریم پایین‌تر

قرار نیست همه بازی‌ها با سرعت 300 فریم بر ثانیه اجرا شوند. در واقع، بسیاری از کاربران حتی مانیتور مناسبی ندارند که بتواند سرعت‌های فریم‌ بالایی را نمایش دهد، زیرا صفحه نمایش آن‌ها نهایتاً سرعت فریم 60 هرتز را پشتیبانی می‌کند.

برای مثال، بازی‌های شبیه‌سازی و استراتژیک نیازی به رفرش ریت بسیار بالا ندارند و می‌توانید تنها با 30 فریم بر ثانیه از یک تجربه بازی بسیار خوب لذت ببرید.

کاهش بار کارت گرافیک در بازی

بازی با FPS یا نرخ فریم کمتر فشار کمتری به کارت گرافیک وارد می‌کند و باعث می‌شود گرمای کمتری تولید کند. این مسئله به طور مؤثر طول عمر کارت گرافیک را افزایش می‌دهد و از بروز گرمای بیش از حد در آن جلوگیری خواهد کرد.

بیشتر بخوانید : با بهترین کارت گرافیک برای بازی‌های 4k آشنا شوید!

2. استفاده کمتر در ماینینگ

اگر از کارت گرافیک سیستم خود به صورت 24 ساعته در کاربردهای ماینینگ استفاده کنید، بدیهی است که گرمای زیاد تولیدی در آن طی مدت کوتاه‌تری به قطعاتش آسیب وارد خواهد کرد.

برای کاهش احتمال آسیب قطعات، از کارت گرافیک ماینینگ در مدت طولانی استفاده نکنید.

3. اورکلاک نکردن بیش از حد

مسلم است که اورکلاک کردن متوالی کارت گرافیک یعنی کار کشیدن بیش از حد از قطعه‌ای که برای این حجم از بار گرافیکی و سرعت پردازش طراحی نشده است.

و این یعنی گرمای بیشتر و احتمال آسیب قطعات الکترونیکی. اورکلاک اصلاً چیز بدی نیست و در واقع، همه سازندگان از آن حمایت می‌کنند، اما تعداد متوالی اورکلاک کردن می‌تواند عمر مفید کارت گرافیک را کم کند.

4. استفاده از سیستم خنک‌کننده مناسب

گرما عامل اصلی خرابی قطعات کارت گرافیک است.

پس استفاده از یک سیستم خنک‌کننده پیشرفته که این گرما را تا حد امکان کاهش دهد یک راه‌کار اساسی برای کاهش احتمال آسیب‌دیدگی قطعات و افزایش عمر مفید کارت گرافیک است. نحوه خنک‌سازی کارت گرافیک به نوع کاربرد شما بستگی دارد.

معمولاً در کاربردهای سنگین مثل بازی و یا رندرگیری، از سیستم‌های خنک‌کننده رادیاتوری به همراه فن‌های خنک‌کننده بزرگ استفاده می‌شود.

فن‌های خنک‌کننده کارت گرافیک

5. توان تغذیه مناسب

منبع تغذیه یا همان PSU مسئول تأمین انرژی مورد نیاز کارت گرافیک است. در صورتی که PSU در سیستم شما توان مورد نیاز کارت گرافیک را تأمین نکند، فشار بیشتری به آن وارد شده و ممکن است آسیب ببیند.

یک قاعده کلی در مورد پاور کامپیوتر این است که به طور متوسط هر سال 5% از توان اسمی تولیدی آن کاهش می‌یابد.

به عنوان مثال یک پاور 500 واتی پس از 5 سال حدود 375 وات خروجی دارد و این کسری توان به قطعات سخت‌افزاری از جمله کارت گرافیک آسیب می‌زند. پس برای کاهش احتمال خرابی کارت گرافیک، توان تغذیه کافی برای آن در نظر بگیرید.

6. کاهش بار کارت گرافیک هنگام بازی

در صورتی که تنظیمات گرافیکی بازی‌ها را روی حالت حداکثر قرار ندهید، فشار کمتری به پردازنده گرافیکی سیستم وارد می‌شود.

در این صورت گرمای کمتری هم در کارت گرافیک تولید شده و مدت زمان بیشتری برای شما کار خواهد کرد.

7. استفاده از درایو SSD

شاید عجیب به نظر برسد اما هارد درایو کامپیوتر شما هم یک عامل مهم در کاهش بار کارت گرافیک است.

در صورتی که از هارد درایور پرسرعت مثل فناوری SSD استفاده کنید، زمان بارگذاری بازی کمتر خواهد شد و پردازنده گرافیک فرصت کافی دارد تا بازی را پردازش کرده و فشار کمتری به آن وارد می‌شود. این فاکتور هم یک عامل تأثیرگذاری روی عمر مفید کارت گرافیک است.

جمع‌بندی

شاید تصور کنید که کارت گرافیک به ندرت ممکن است آسیب ببیند و تنها زمانی که قدیمی می‌شود باید آن را تعویض کرد. این تصور اشتباه است زیرا کارت گرافیک و هر قطعه الکترونیکی دیگر در صورتی که بیش از حد بارگذاری شود، در معرض آسیب و حتی سوختن است.

حفظ دمای مناسب کارت گرافیک، برای افزایش عمر مفید آن ضروری است. به دلایل مختلفی ممکن است کارت گرافیک گرم شود و این گرما به اتصالات و تراشه‌های آن آسیب وارد کند.

پس ابتدا باید دانست که چه عواملی باعث داغ شدن کارت گرافیک می‌شوند و این عوامل را از بین برد. در کنار این راه‌کار هم می‌توان از فناوری‌های خنک‌کننده پیشرفته برای افزایش عمر کارت گرافیک استفاده کرد.