فوری! 5 مورد از مهم‌ترین علائم سوختن کارت گرافیک

کارت گرافیک یکی از اجزای مهم کامپیوتر است. به‌خصوص اگر بازی‌های جدید و به‌روز را روی کامپیوتر خود اجرا می‌کنید یا از آن برای اجرای برنامه‌های گرافیکی سنگین و تخصصی استفاده می‌کنید، حتماً در مورد تأثیر کارت گرافیک روی عملکرد سیستم می‌دانید.

اما کارت گرافیک هم مانند هر قطعه الکترونیکی دیگر ممکن است آسیب ببیند و حتی بسوزد. دلایل مختلفی وجود دارد که باعث آسیب‌دیدگی و سوختن کارت گرافیک می‌شود.

همچنین علائم خرابی کارت گرافیک هم به اشکال مختلف ظاهر می‌شود و می‌توان با مشاهده آن‌ها حدس زد که مشکلی برای کارت گرافیک سیستم پیش آمده است.

حال باید دید این علائم چه هستند و چگونه می‌توان آن‌ها را تشخیص داد؟ آیا جلوگیری از سوختن کارت گرافیک امکان‌پذیر است؟ چه راه‌کارهایی برای این کار توصیه شده است؟

در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد و به صورت کامل علل و علائم سوختن کارت گرافیک را بررسی خواهیم کرد.

در صورتی که سوختن کارت گرافیک محرز شود و مشکل آن جدی باشد، معمولاً تعمیر کارت گرافیک سوخته غیرممکن است و احتمالاً باید به فکر خرید کارت گرافیک جدیدی باشید.

بیشتر بخوانید : مشاهده انواع کارت گرافیک و مشخصات آن‌ها
بنابراین برای آنکه علاج واقعه قبل از وقوع کنید، بهتر است با علل و نشانه‌های آسیب‌دیدگی کارت گرافیک آشنا شوید. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

علل سوختن کارت گرافیک کامپیوتر

دلایل مختلفی می‌تواند باعث سوختن کارت گرافیک شود. معمولاً این عوامل پیش از پایان عمر مفید کارت گرافیک رخ می‌دهند و باعث سوختن آن می‌شوند. در این بخش به معرفی مهم‌ترین علل سوختن کارت گرافیک خواهم پرداخت.

1. گرما و یا رطوبت زیاد

اگر در منطقه‌ای با سطوح گرما یا رطوبت بالا زندگی می‌کنید، باید بدانید که گرمای زیاد یا رطوبت بالای هوای محیط می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی کارت گرافیک و حتی سوختن آن شود.

کارت گرافیک یکی از مؤلفه‌های پرکار کامپیوتر به خصوص در اجرای بازی‌ها و نرم‌افزارهای گرافیکی سنگین است و به سرعت داغ می‌شود.

خوشبختانه کارت‌های گرافیک جدید از سیستم خنک‌کننده پیشرفته مانند فن‌های بزرگ و یا رادیاتور استفاده می‌کنند، اما در صورتی که هوا و رطوبت محیطی بیش از مقدار معینی باشد حتی سیستم خنک‌کننده کارت گرافیک هم پاسخگوی اضافه حرارت آن نخواهد بود.

داغ شدن کارت گرافیک

گرمای بیش از حد یک مشکل اساسی برای تمام اجزای یک کامپیوتر است. عوامل مختلفی منجر به بروز گرمای بیش از حد کارت گرافیک می‌شود. تجمع گرد و غبار عامل اصلی گرم شدن بیش از حد در کارت‌های گرافیک است.

از آنجایی که کارت گرافیک یک قطعه ثابت است، مستعد تجمع گرد و غبار است. عمل نکردن سیستم خنک‌کننده، سوختن فن‌ها، نصب نادرست و مشکلات نادر سخت‌افزاری که در فرآیند ساخت در کارخانه به وجود آمده است، می‌توانند از سایر عوامل گرم شدن کارت گرافیک باشند.

2. نوسانات برق، اتصال کوتاه و یا ناپایداری منبع تغذیه

اتصال برق محافظت نشده یا منبع تغذیه ناپایدار، یکی از علل اصلی خرابی و سوختگی قطعات کامپیوتر از جمله کارت گرافیک هستند.

افزایش یا نوسان ولتاژ ممکن است باعث اختلال در عملکرد کارت گرافیک شود. در حالت بدتر، حتی ممکن است به مدار الکتریکی آن آسیب رسانده و باعث سوختن آی‌سی‌های آن شود.

3. عدم تهویه هوای مناسب

علاوه بر این، اگر گردش هوای کافی در کیس وجود نداشته و هوا بیش از حد گرم می‌شود، این نیز می‌تواند عاملی برای سوختن کارت گرافیک باشد.

شاید ساده به نظر برسد اما وجود منافذ کافی در کیس کامپیوتر برای عبور هوا به داخل آن و خروج هوای گرم می‌تواند تا حد زیادی از گرم شدن بیش از حد قطعات داخل آن و آسیب‌دیدگی این قطعات به‌خصوص کارت گرافیک جلوگیری کند.

تهویه ناکافی عامل سوختن کارت گرافیک

4. کیفیت بد خازن محافظ

هر مدار الکترونیکی از جمله کارت گرافیک، در ورودی تغذیه خود یک خازن برای تنظیم جریان ورودی دارد که در صورت عدم استفاده از کیفیت مناسب برای این قطعه، احتمال آسیب‌دیدگی سایر قطعات الکترونیکی بیشتر می‌شود.

در واقع یکی دیگر از دلایل رایج سوختن کارت گرافیک کیفیت پایین ساخت خازن‌های آن است.

5. درایورهای معیوب

یکی از علل خرابی و آسیب‌دیدگی کارت‌های گرافیک، معیوب بودن درایورهای آن است.

عدم شناسایی کارت گرافیک به دلیل نصب درایور نادرست و یا معیوب بودن درایور، یک مشکل مرسوم است اما زمانی که درایور کامپیوتر خود را به‌روز می‌کنید، همیشه نتیجه خوبی حاصل نمی‌شود.

این مسئله به‌خصوص در مورد برخی از کارت‌های گرافیک AMD رخ داده است که در اثر خرابی درایور، سیستم خنک‌سازی کارت گرافیک و سنسور دمایی آن درست عمل نکرده و در نهایت باعث سوختن آن شده است.

6. اورکلاک کردن کارت گرافیک

معمولاً اورکلاک کارت گرافیک ریسک بسیار پایینی دارد، البته به شرطی که از ابزارهای اورکلاک و مانیتورینگ پارامترهای کارت گرافیک استفاده کنید. اورکلاک کردن به معنی افزایش بار کارت گرافیک و گرم شدن بیشتر آن است.

در صورتی که از ابزارهای مانیتورینگ و تست عملکرد کارت گرافیک استفاده کنید، مشکلی پیش نخواهد آمد.

اما اگر دما و توان مصرفی کارت گرافیک پس از اورکلاک به درستی تنظیم نشود، می‌تواند باعث آسیب آن گردد. برنامه‌های مختلفی برای تست و مانیتورینگ کارت گرافیک در حین اورکلاک کردن وجود دارد که msi afterburner معروف‌ترین آن است.

بیشتر بخوانید : راهنمای جامع دانلود، نصب و آموزش Msi Afterburner

علائم سوختن کارت گرافیک

حال که با علل آسیب‌دیدگی و سوختن کارت گرافیک آشنا شدید، بهتر است به بررسی علائم سوختن کارت گرافیک کامپیوتر بپردازیم.

در صورتی که هر یک از این علائم را مشاهده کردید، احتمالاً با مشکل کارت گرافیک روبرو هستید و باید مشکل را یافته و در صورت امکان برطرف کنید.

1. ریبوت نشدن کامپیوتر

در صورت خرابی کامپیوتر و ریبوت نشدن آن، احتمالاً مشکلی برای کارت گرافیک رخ داده است. در این حالت کامپیوتر هنگ می‌کند، از کار می‌افتد و امکان ریبوت شدن یا ریستارت کامپیوتر هم وجود ندارد.

علاوه بر این ممکن است در حین بالا آمدن کامپیوتر تصویر متوقف شده و مدت زیادی طول بکشد تا سیستم بالا بیاید.

2. مشکلات گرافیکی تصویر در حین اجرای بازی

در حین اجرای بازی و یا نرم‌افزارهای گرافیکی ممکن است با مشکلات گرافیکی و خرابی تصویر، پیکسل‌های غیرعادی و یا تغییر رنگ عجیب در تصویر برخورد کنید. یا ممکن است تصویر لرزش داشته باشد و یا نور زمینه مانیتور سوسو بزند. خطوط مشخصی روی لبه آبجکت‌ها ظاهر و ناپدید شود.

در تمامی این موارد یکی از علل محتمل، خرابی کارت گرافیک و یا حتی سوختگی آن است. زیرا با از کار افتادن کارت گرافیک، کامپیوتر از گرافیک داخلی مادربرد استفاده می‌کند که مسلماً پاسخگوی گرافیک بالای بازی یا نرم‌افزار شما نیست و تصویر درستی را برای شما نمایش نخواهد داد.

3. نویز و صدای عجیب از فن

کارت‌های گرافیک معمولاً دارای فن خنک‌کننده هستند. در حالت عادی صدای این فن‌ها بسیار کم است و اگر جدیداً نسبت به ارتقاء کارت گرافیک کامپیوتر خود اقدام کرده باشید، مسلماً مدل‌هایی را انتخاب کرده‌اید که صدای فن آن‌ها غیرقابل تشخیص است.

اما اگر صدای فن زیاد بوده و چیزی شبیه نویز باشد به این معنی است که کارت گرافیک کامپیوتر شما بیش از حد داغ شده است و یکی از مهم‌ترین علائم سوختن کارت گرافیک، همین مورد است.

4. آبی شدن صفحه مانیتور

اگر در حین اجرای یک برنامه و یا بازی به صورت ناگهانی صفحه مانیتورتان آبی شود، به این معنی است که کارت گرافیک شما آسیب دیده است. در این حالت هیچ کنترلی روی سیستم خود ندارید و حتی با ریستارت کردن دستی کامپیوتر هم مشکل حل نخواهد شد.

5. وجود تأخیر در بازی یا کاهش نرخ فریم

نرخ فریم نشان‌دهنده تعداد فریم‌های پردازش شده در واحد زمان است. در صورتی که کارت گرافیک کامپیوتر شما آسیب دیده باشد، نرخ فریم تصویر به‌خصوص در حین اجرای بازی کاهش قابل‌توجهی یافته و بازی با تأخیر و به صورت تصاویر ساکن اجرا می‌شود.

جلوگیری از سوختن کارت گرافیک

با توجه به علائم سوختن کارت گرافیک که در بخش قبل توضیح داده شد، می‌توان از روش‌هایی جهت جلوگیری از سوختن کارت گرافیک استفاده کرد:

1. چک کردن کد خطای مادربرد

بیشتر مادربردهای امروزی دارای یک نمایشگر هستند که کدهای مختلفی را نمایش می‌دهد. در صورتی که هر یک از قطعات متصل به مادربرد از کار بیفتد، یک کد خطا منحصر به‌فرد نمایش داده می‌شود.

در صورتی که کدهای خطای مادربرد را به صورت دوره‌ای چک کنید، می‌توانید از بروز آسیب و مشکل به کارت گرافیک یا سایر قطعات خود جلوگیری کنید. در صورت مشاهده خطای مرتبط با GPU، حتما با شرکت ارائه دهنده گارانتی کارت گرافیک ارتباط بگیرید.

بررسی کد خطای کارت گرافیک

2. خنک نگه داشتن کارت گرافیک

اگر صدای فن کارت گرافیک بیش از اندازه زیاد است و احتمال می‌دهید که کارت گرافیک در اثر داغ شدن آسیب می‌بیند، سریعاً می‌توانید کامپیوتر خود را خاموش کرده و کارت گرافیک را از داخل کیس خارج کنید.

برای این منظور باید پیچ‌های اتصال، کانکتورهای منبع تغذیه و گیره‌های اسلات PCIe را باز کنید.

3. تست سلامت کارت گرافیک

به منظور تست سلامت کارت گرافیک، نرم‌افزارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. با کمک این نرم‌افزارها می‌توانید از سلامت عملکرد کارت گرافیک خود اطمینان حاصل کرده و از بروز مشکل برای آن جلوگیری کنید.

برای تست عملکرد کارت گرافیک، می‌توانید از ابزار MSI Kombustor در حین اجرای بازی استفاده کنید. این ابزار، پارامترهای مختلف کارت گرافیک از جمله دما، توان مصرفی، سرعت چرخش فن‌ها و غیره را به صورت لحظه‌ای در حین اجرای بازی نمایش می‌دهد.

تست کارت گرافیک با MSI Kombustor

جمع‌بندی

علل و علائم خرابی کارت گرافیک می‌تواند متنوع باشد. از مشکلات سخت‌افزاری و نوسانات برق گرفته تا نصب نادرست و یا مشکل در درایور کارت گرافیک، می‌تواند باعث سوختن کارت گرافیک شود. اما چگونه می‌توان پی برد که کارت گرافیک آسیب دیده است و روش‌های جلوگیری از آسیب‌دیدگی آن چیست؟

در این مقاله به بررسی علائم سوختن کارت گرافیک و علل بروز آن پرداختیم. همچنین روش‌هایی را برای جلوگیری از سوختن کارت گرافیک ارائه کردیم.

شاید مهم‌ترین عاملی که می‌تواند باعث بروز آسیب کارت گرافیک شود، داغ شدن بیش از حد آن باشد که با عمل نکردن فن، عدم وجود تهویه هوا و وجود گرد و غبار روی آن تشدید می‌شود. با برطرف کردن این موانع می‌توانید تا حد امکان از آسیب‌دیدگی کارت گرافیک و سایر سخت‌افزارهای کامپیوتر خود جلوگیری کنید.