حجم هاردها بیشتر و بیشتر می‌شود، اما ظرفیت هارد هر چقدر هم که زیاد باشد بالاخره پُر می‌شود.

اگر از یک درایو ثابت یا همان SSD استفاده می‌کنید، این وضعیت وخیم‌تر خواهد بود، چون به طور عادی ظرفیت درایو‌های SSD کمتر از هاردهای معمولی است.

اگر شما هم با این مساله دست به گریبان هستید، اگر لگ (تاخیر)، هنگ کردن برنامه‌ها یا دشواری پیدا کردن اسناد مهم را تجربه می‌کنید احتمالا زمان مناسبی برای تمیز و مرتب کردن هارد دیسک فرا رسیده است!

در این مطلب قصد داریم نحوه پاک کردن فایل های اضافی ویندوز و کم کردن حجم درایو  C  را به شما آموزش دهیم. 

حتی اگر تا به حال هرگز تجربه این کار را نداشته‌اید، این مطلب می‌تواند به شما کمک کند.

ویندوز یک ابزار داخلی دارد که می‌توان به کمک آن فایل‌های اضافی، موقتی و بی‌اهمیت را پاک کرد. برای دسترسی به این ابزار باید روی یکی از درایوهای کامپیوترتان (مثلا درایو C در My Computer) راست‌کلیک کنید و گزینه‌ی Properties را انتخاب نمایید.

در پنجره‌ای که باز می‌شود، روی گزینه‌ی Disk Cleanup کلیک کنید.

در پنجره‌ی بعدی از شما خواسته می‌شود نوع فایل‌هایی را که نمی‌خواهید، مشخص کنید. فایل‌های موقتی، فایل‌های سطل آشغال و فایل‌های بی‌اهمیت دیگر در این فهرست قرار گرفته‌اند. از طریق این پنجره می‌توانید فایل‌های سیستمی را هم تر و تمیز کنید. اگر خواستید این کار را هم بکنید، روی دکمه‌ی Clean up system files کلیک کنید.

بعد از آن‌که فهرست مورد نظرتان را انتخاب کردید، روی دکمه‌ی OK کلیک کنید تا فایل‌های اضافی از روی کامپیوترتان حذف شود.

 Disk Cleanup Tool با ابزار Disk Defragment Tool متفاوت است. اگرچه هر دو ابزار برای دسترسی به عملکرد بهینه سیستم ضروری هستند اما ابزار دیفرگ در واقع بدون افزایش فضای آزاد در هارد دیسک، فایل‌های مهم را مدیریت می‌کند.

برای کسب نتایج بهتر توصیه می‌شود هر از گاهی از هر دو ابزار استفاده کنید.

Disk Cleanup Tool با ابزار Disk Defragment Tool متفاوت است. اگرچه هر دو ابزار برای دسترسی به عملکرد بهینه سیستم ضروری هستند اما ابزار دیفرگ در واقع بدون افزایش فضای آزاد در هارد دیسک، فایل‌های مهم را مدیریت می‌کند.

دو. نرم‌افزارهای جاگیر را پاک کنید

پاک کردن برنامه‌های اضافه می‌تواند فضای هاردتان را خالی کند. اما برخی برنامه‌ها فضای کمتری اشغال می‌کنند و بعضی دیگر بیشتر. از طریق Programs and Features در کنترل پنل می‌توانید نرم‌افزارهای نصب شده را بر اساس حجم‌شان مرتب کنید. همین‌طور می‌توانید ببینید کدام برنامه چقدر از فضای هارد را اشغال کرده است.

اگر برنامه‌ای را زیاد استفاده نمی‌کنید و این برنامه فضای زیادی از هاردتان را گرفته، بهتر است آن را پاک کنید تا کامپیوترتان نفس بکشد!

اگر از ویندوز 10 استفاده می‌کنید برای اینکه ببینید کدام فایل‌ها بیشترین فضای هارد دیسک را اشغال کرده‌اند گام‌های زیر را دنبال کنید:

• به ویندوز اکسپلورر (File Explorer) ویندوز وارد شوید
• از سمت چپ بخش «This PC» را انتخاب کنید
• در کادر جستجوی ویندوز اکسپلورر (گوشه‌ی بالا سمت راست) عبارت «Size» را تایپ کنید
• اکنون می‌توانید دسته‌بندی‌های مختلفی را از نظر حجم فایل انتخاب کنید؛ از تقریبا صفر کیلوبایت تا چندین گیگابایت!
• با حجیم‌ترین فایل‌ها شروع کنید، فقط فایل‌هایی که نیاز دارید را نگه دارید
• اگر به فایلی نیاز نداشتید کافیست آن را حذف کنید تا فضای آزاد بیشتری فراهم شود
• تا زمانی که فضای آزاد هارد دیسک به سطح مطلوب نرسیده است حذف فایل‌های حجیم غیرکاربردی را ادامه دهید. این کار باعث کم کردن حجم درایو C می‌شود. 

بیشتر بخوانید : آموزش تنظیمات رمز گذاری اطلاعات در ویندوز ۱۰

سه. از ابزار Analyze Disk Space استفاده کنید

برای آنکه بدانید دقیقاً چه چیزی فضای هاردتان را اشغال کرده است، می‌توانید از ابزارهای تحلیل فضای هارد استفاده کنید. این ابزارها فضای هاردتان را بررسی و مشخص می‌کنند کدام فایل‌ها و فولدرها بیشترین فضا را در هاردتان اشغال می‌کنند. ابزارهای زیادی برای این کار وجود دارد و ما یکی از این‌ها را پیشنهاد می‌کنیم: WinDirStat (لینک: http://windirstat.info).

در Programs and Features کنترل پنل، ممکن است نتوانید حجم اشغالی بعضی نرم‌افزارها را ببینید، اما WinDirStat حجم اشغالی همه‌ی برنامه‌ها را نشان‌تان می‌دهد. این ابزار می‌تواند مشخص کند کدام فایل‌ها یا فولدرها بیشترین حجم را اشغال می‌کنند. اگر به این فایل‌ها یا نرم‌افزارها نیازی ندارید، بهتر است آن‌ها را پاک کنید.

ابزار Disk Cleanup خود ویندوز مفید است، اما فایل‌های موقتی برنامه‌های دیگر را پاک نمی‌کند. برای مثال این ابزار فایل‌های موقتی فایرفاکس یا کروم را از روی هارد پاک نمی‌کند، فایل‌هایی که می‌توانند چند گیگابایت از هاردتان را اشغال کنند.

برای پاک کردن این دسته از فایل‌های موقتی و کم‌اهمیت، می‌توانید از ابزارهایی مانند Ccleaner استفاده کنید (لینک: https://www.piriform.com/ccleaner).

فایل‌ها و فولدرهای تکراری می‌توانند به راحتی بخش بزرگی از فضای هاردتان را اشغال کنند. نرم‌افزارها و ابزارهایی هستند که این فایل‌های تکراری را پیدا می‌کنند و این امکان را به شما می‌دهند که مشخص کنید کدام یک از این فایل‌ها اضافی‌اند و باید پاک شوند. نرم‌افزار dupeGuru (لینک:http://www.hardcoded.net/dupeguru/) یکی از این ابزارها است که کارش پیدا کردن و پاک کردن فایل‌های تکراری است.

سیستم ریستور بخشی از فضای هارد را برای ذخیره کردنِ restore points اشغال می‌کند. این ساز و کار به کاربر اجازه می‌دهد اگر برای سیستم عاملش مشکلی پیش آمد، وضعیت ویندوز را به این نقاط ذخیره شده برگرداند. اما اگر فکر می‌کنید این گزینه فضای زیادی از هاردتان را اشغال می‌کند، می‌توانید فضای اختصاص داده شده به آن را کم کنید. (در مطالب بعدی روش دقیق این کار را مرور خواهیم کرد.)

هر چقدر هم مراقب گوشه و کنار هاردتان باشید، هر چقدر هم فایل‌ها و نرم‌افزارهای اضافه را پاک کنید، باز زمانی می‌رسد که هاردتان پر شده و هیچ کاری نمی‌توانید بکنید. در این موارد بحرانی هم گزینه‌هایی برای آزاد کردن فضای هارد در اختیار دارید. البته استفاده از این گزینه‌ها به معنای کنار گذاشتن برخی قابلیت‌های مهم ویندوز است:

هایبرنیت را غیر فعال کنید: وقتی کامپیوترتان را هایبرنیت می‌کنید، همه‌ی محتویات حافظه‌ی رم روی هارد ذخیره می‌شود. دفعه‌ی بعد که کامپیوترتان را روشن می‌کنید، این اطلاعات دوباره در رم بارگذاری می‌شود و درست از همانجای قبلی می‌توانید کارتان را از سر بگیرید. ویندوز اطلاعات مربوط به هایبرنیت را در فایلی به نام hiberfil.sys ذخیره می‌کند. می‌توانید این فایل را به کلی پاک کنید تا امکان هایبرنیت به کلی از بین برود. (روش این کار را در مطالب آینده توضیح خواهیم داد.)

سیستم ریستور را غیر فعال کنید: اگر کم کردن فضای اختصاص داده شده به سیستم ریستور کافی نیست، می‌توانید کلا این قابلیت را غیر فعال کنید. اما توجه داشته باشید که اگر ویندوزتان دچار مشکلی شود و بخواهید آن را بازیابی (ریستور) کنید، دیگر امکانش را نخواهید داشت.

اهمیت نگهداری مستمر

آزادسازی فضای ذخیره‌سازی در هارد دیسک‌تان ممکن است زمان‌بر باشد اما بخشی از فرایند نگهداری از کامپیوتر شخصی دسکتاپ یا لپ‌تاپ محسوب می‌شود که انجام آن ضرورت دارد.

در واقع، هر چقدر بیشتر و منظم‌تر این کارها را انجام دهید، زمانی که در هر مرحله باید صرف کنید به طور محسوسی کاهش می‌یابد و علاوه بر آن، عملکرد کلی سیستم و هارد دیسک نیز بهتر خواهد شد.

بدین منظور می‌توانید از تکنیک‌هایی مانند شناسایی فایل‌های تکراری (مثلا چند نسخه از یک عکس یا آهنگ) به صورت هفتگی یا ماهیانه بهره ببرید.

فراموش نکنید که فرایند آزادسازی فضای ذخیره‌سازی بر روی هارد دیسک زمانی تکمیل می‌شود که محتویات درون سطل آشغال ویندوز را هم پاک کنید!