M.2 SSD یک نوع حافظه حالت جامد یا Solid State Drive است که مطابق با مشخصات تعیین‌شده‌ی مربوط به صنعت کامپیوتر طراحی شده و در واقع یک فرم فکتور کوچک است از نوع کارت‌های ذخیره‌سازی که در داخل دستگاه نصب می‌شوند.

انواع حافظه حالت جامد M2 به منظور فراهم کردن امکان ذخیره‌سازی داده‌ها با کارایی بالا در دستگاه‌های باریک و با قدرت محدود طراحی شده‌اند؛ مانند کامپیوترهای Ultra-book و تبلت ها. به‌طورکلی M.2 SSD کوچک‌تر از اس‌اس‌دی های mSATA هستند و در اصل برای اینکه جایگزین آن‌ها شوند، طراحی شده‌اند.

مشخصات فرم فکتور M2 توسط کنسرسیوم PCI-SIG تعریف شده است؛ این کنسرسیوم از فروشندگان صنایع تکنولوژی و ارگان بین‌المللی Serial ATA تشکیل شده است. مشخصات M.2 از مواردی مانند (Wi-Fi، Universal Serial Bus (USB)، PCI Express (PCIe و (Serial ATA (SATA پشتیبانی می‌کند.

SATA M2 در مشخصات مربوط به SATA v3.2 توصیف شده است.

M.2 SSD در مقایسه با mSATA

M2 SSD معمولاً به عنوان جایگزینی برای mSATA شناخته می‌شود اما اس‌اس‌دی های mSATA همچنان موجود هستند و احتمالاً برای مدت‌زمانی طولانی نیز در لپ‌تاپ‌هایی که از آن فرم فکتور پشتیبانی می‌کنند، باقی می‌مانند. ازآنجاکه کارت‌های یاد شده و mSATA فرم فکتورهای مختلفی هستند و دارای کانکتورهای مختلفی نیز هستند، نمی‌توان آن‌ها را در یک دستگاه واحد استفاده کرد.

• اس‌اس‌دی های M.2 نسبت به اغلب کارت‌های mSATA سریع‌تر هستند و اطلاعات بیشتری را ذخیره می‌کنند.
• اس‌اس‌دی های M.2  از رابط‌های PCIe 3.0، SATA 3.0 و USB 3.0 پشتیبانی می‌کنند، درحالی‌که mSATA تنها از SATA پشتیبانی می‌کند.
• اس‌اس‌دی هایM2 SATA دارای عملکردی مشابه با کارت‌های mSATA هستند اما کارت‌های M2 PCIe سریع‌ترند.
• اس‌اس‌دی های SATA دارای حداکثر سرعت 600 مگابایت در ثانیه هستند، درحالی‌که کارت‌های PCIe می‌توانند به سرعت 4 گیگابایت در ثانیه ( به ازای هر Lane)  نیز برسند.
• PCIe این امکان را فراهم می‌کند تا کارت‌های M2 از پروتکل حافظه‌ی غیر فرار یا NVMe که میزان عملکرد بالاتری را نسبت به سایر انواع رابط‌ها – به علت کاهش زمان تأخیر، افزایش IOPS و مصرف انرژی پایین‌تر – دارد، استفاده کند.
• کانکتورهای M.2 از چهار خط پهنای باند PCIe، یا یک خط SATA یا USB پشتیبانی می‌کنند.

بیشتر بخوانید : تکنولوژی NVMe و SATA ؛ مقایسه‌ی این دو

فرم فکتور 

اس‌اس‌دی های در حال بررسی این مقاله مستطیل شکل هستند. آن‌ها 22 میلی‌متر عرض دارند و معمولاً 60 میلی‌متر یا 80 میلی‌متر هم طول دارند، اگرچه کارت‌هایی با طول 30 میلی‌متری، 42 میلی‌متری و 110 میلی‌متری نیز وجود دارند. درایوهای طویل‌تر معمولاً تعداد تراشه‌های NAND بیشتری را برای ظرفیت اضافی بیشتر، نسبت به نسخه‌های کوچک‌تر، در خود جای داده اند. درایو M2 می‌تواند یک یا دوطرفه باشد. اندازه‌ی کارت با یک شماره‌ی چهار یا پنج‌رقمی مشخص می‌شود. دو رقم اول نشان‌دهنده‌ی اندازه‌ی عرض هستند و رقم‌های باقی‌مانده نیز نشان‌دهنده‌ی اندازه‌ی طول کارت هستند. به‌عنوان‌مثال، یک کارت با شماره‌ی 2260، دارای 22 میلی‌متر عرض و 60 میلی‌متر طول است.

میزان عرض 22 میلی‌متر، اندازه‌ای استاندارد برای کامپیوترهای رومیزی و لپ‌تاپ‌ها است. یک کارت 80 میلی‌متری یا 110 میلی‌متری می‌تواند 8 تراشه‌ی NAND را برای ظرفیت 1 ترابایت داشته باشد.

کلیدهای ماژول

کلیدها و شکاف‌های کانکتورهای لبه (edge connectors) در ماژول M.2، تمایز بین انواع آن را به وجود می‌آورند.

کلیدهای ماژول M2 SSD

ماژول‌های M2 SSD از طریق کانکتورهای متصل در هر دو طرف به بوردهای مدار متصل می‌شوند. بر خلاف mSATA، کارت‌های حافظه حالت جامد یاد شده دارای دو نوع کانکتور که به عنوان سوکت نیز شناخته می‌شوند، هستند: سوکت کلید B و سوکت کلید M. یک کارت می‌تواند هر دو کلید B و M را داشته باشد. نوع کلید، تعیین‌کننده‌ی تعداد خطوط PCIe که سوکت پشتیبانی می‌کند، است. یک کلید B دارای یک یا دو خط PCIe است، درحالی‌که کلید M دارای چهار خط PCIe است. کانکتور لبه‌ی کلید B به‌اندازه‌ی شش پین و کانکتور لبه‌ی کلید M پنج پین عرض دارند.

برای آداپتورهای بی‌سیم بلوتوث و وای‌فای، کارت‌های M.2 در اسلات‌های A و E روی یک مادربرد قرار می‌گیرند.

اکثر کارت‌های بی‌سیم M.2 از اسلات‌های A و E پشتیبانی می‌کنند.

تولید کنندگان M2 SSD

این نوع کارت ها به‌طور معمول در دستگاه‌های کامپیوتری جدیدتر استفاده می‌شوند. از آنجایی که این فرم فکتور متفاوت از کارت‌های mSATA است، با سیستم‌های قدیمی‌تر سازگار نبوده و از آنجایی که برای دستگاه‌های موبایل طراحی شده‌اند، برای سیستم‌های ذخیره‌سازی بسیار بزرگ هم مناسب نیستند.

شرکت ای دیتا یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان حافظه M.2 SSD در جهان است. با مراجعه به این لینک میتوانید با محصولات ای دیتا آشنا شوید.

در ویدئوهای موجود در لینک‌های زیر، می‌توانید با نحوه‌ی نصب حافظه SSD M.2 بر روی لپ ‌تاپ و PC آشنا شوید:

راهنمای نصب درایو روی لپ تاپ 

راهنمای نصب روی کامپیوتر