هر آنچه که باید در مورد پورت‌های مادربرد بدانید!

پورت‌های پشت مادربرد برای اتصال دستگاه‌های جانبی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند و از کانکتورهای متفاوتی هم استفاده می‌کنند. دستگاه‌های ورودی و خروجی نظیر مانیتور، رسانه‌هایی که از طریق کابل اپتیکال یا نوری متصل می‌شوند، خروجی‌های صدا و تصویر، کابل اترنت و غیره، تنها برخی از کانکتورهایی هستند که در پست مادربرد وجود دارند.

اما تنوع بالای سخت‌افزارهای جانبی به خصوص اگر بخواهید یک مادربرد جدید بخرید و قابلیت‌های آن را بررسی کنید، شاید بسیاری از کاربران را دچار سردرگمی‌کند. به عنوان مثال اینکه انواع پورت‌های مادربرد چیست و هر یک برای چه هدفی استفاده می‌شوند؟

یا اینکه وجود کدام پورت‌های مادربرد برای کاربردهای مختلف ضروری است؟ مثلاً اگر یک گیمر هستید و می‌خواهید یک مادربرد مناسب گیمینگ تهیه کنید، وجود چه پورت‌هایی روی مادربرد برای شما مهم‌تر است؟

به همین صورت اگر از کامپیوتر برای کاربردهای سرور استفاده می‌کنید، مادربرد شما باید چه پورت‌هایی را پشتیبانی کند؟ در این مقاله قصد داریم به توضیح انواع پورت‌های مادربرد و عملکرد آن‌ها بپردازیم.

اگر می‌خواهید با خرید مادربرد جدید، سیستم خود را برای هدف خاصی ارتقاء دهید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

بیشتر بخوانید : مشاهده انواع مادربرد و مشخصات آن‌ها

انواع پورت‌های مادربرد

کامپیوتر تنها زمانی مفید است که انسان از طریق دستگاه‌های ورودی، خروجی، ذخیره‌سازی و ارتباطی با آن‌ها تعامل داشته باشد.

این امر با استفاده از پورت‌های مادربرد امکان‌پذیر خواهد شد. همه مادربردها بسته به تاریخ ساخت و هدف‌شان پورت‌های متفاوتی دارند، اما اکثر کامپیوترهای عمومی دارای تعدادی پورت مشترک هستند.

کامپیوترها می‌توانند به دستگاه‌های مختلفی متصل شوند که عبارت‌اند از:

  • دستگاه‌های ورودی، مانند ماوس/صفحه کلید
  • دستگاه‌های خروجی مانند بلندگوها، چاپگرها و نمایشگرها
  • دستگاه‌های شبکه مانند روتر
  • دستگاه‌های ذخیره‌سازی خارجی، مانند درایوهای فلش USB و هارد دیسک‌های اکسترنال

در مادربردهای قدیمی‌تر، پورت‌های مجزایی از نوع ps/2 برای اتصال ماوس و کیبورد به کامپیوتر وجود داشت اما سال‌هاست که با توسعه مادربردها و مکانیزم ارتباطی ماوس و کیبورد، این سخت‌افزارها نیز از طریق پورت USB به کامپیوتر متصل می‌شوند.

در ادامه انواع پورت‌های مادربرد را بررسی خواهیم کرد:

1. پورت VGA یا Visual Graphics Array

این پورت متداول‌ترین استاندارد برای اتصال مانیتورها و نمایشگرها به کامپیوتر بوده است. تا سال 2010 تمام نمایشگرها برای اتصال به مادربرد کامپیوتر از این پورت استفاده می‌کردند.

اما در حال حاضر از پورت HDMI برای اتصال نمایشگرهای جدید به انواع مادربرد ساخته شده طی سال‌های اخیر استفاده می‌شود. هرچند در بیشتر مدل‌های مادربردهای امروزی همچنان این پورت تعبیه شده است تا در صورت نیاز، مانیتورهای قدیمی را بتوان به آن‌ها متصل کرد.

مشخصه اصلی پورت‌های VGA این است که تنها می‌توانند داده‌های تصویری را انتقال دهند. همچنین تصاویر انتقالی آن‌ها حداکثر با رزولوشن 2048×1536 قابل دریافت است. نمونه‌ای از این پورت در تصویر زیر نشان داده شده است:

اتصال مانیتور به کامپیوتر از طریق پورت VGA

2. پورت HDMI

پورت High Definition Media Interface یا به صورت مخفف HDMI به معنی پورت رابط رسانه‌ای با وضوح بالا است که برای اتصال مانیتورها و نمایشگرها به کامپیوتر استفاده می‌شود.

همچنین اتصال تلویزیون‌های جدید به لپ تاپ و کامپیوتر PC نیز از طریق این پورت انجام می‌گیرد.

امروزه این پورت جایگزین پورت قدیمی VGA شده است و وضوح تصویر بالاتری را هم نسبت به پورت VGA ارائه می‌دهد.

دلیل این مسئله پشتیبانی از انتقال داده‌های تصویری بیشتر تحت پهنای باند بزرگ‌تر است. برای این منظور کابل‌های HDMI نیز در بازار موجود است. نمونه‌ای از این پورت را می‌توان در شکل زیر مشاهده کرد:

اتصال مانیتور با پورت HDMI

مشخصات این پورت به صورت زیر است:

  • حداکثر رزولوشن 3840×2160 یا همان 4k را ارائه می‌دهند. با این‌حال پورت‌های HDMI جدیدتر می‌توانند تا 10K را با سرعت 120 فریم در ثانیه نیز انتقال دهند!
  • کابل‌های کمتر، زیرا صدا و تصویر روی یک کابل مشترک ارسال می‌شود.
  • انتقال ویدئو از پروتکل رمزگذاری برای کاهش سرقت ویدیویی پشتیبانی می‌کند.

3. پورت USB

پورت USB که مخفف عبارت Universal Serial Bus است، به معنی استاندارد باس سریال عمومی است و مرسوم‌ترین و پراستفاده‌ترین پورت مادربرد محسوب می‌شود.

این پورت برای اتصال انواع هاردهای اکسترنال، حافظه‌های فلش، دستگاه‌های خواندن حافظه‌های رم گوشی و دوربین عکاسی، ماوس و کیبوردهای جدید، دسته‌های بازی، گوشی‌های موبایل و غیره به کامپیوتر استفاده می‌شود.

مزیت اصلی این پورت عدم نیاز به پیکربندی دستگاه در هر بار اتصال به کامپیوتر است. پورت‌های USB با استاندارد اولیه، سرعت انتقال پایینی داشتند اما با معرفی استاندارد USB 2.0 و USB 3.0، سرعت انتقال داده‌ها بسیار بیشتر شد.

مزیت دوم پورت‌های USB، پشتیبانی از ارسال داده‌های دوطرفه است، یعنی می‌توان از این پورت هم برای انتقال داده از کامپیوتر به یک سخت‌افزار جانبی مثل هارد اکسترنال استفاده کرد و هم می‌توان برای انتقال داده‌ها از یک دستگاه خارجی مثل کیبورد یا اسکنر به کامپیوتر، آن را به این پورت متصل نمود.

نمونه‌ای از این پورت در شکل زیر قابل‌مشاهده است:

پورت USB در کامپیوتر

ویژگی‌های این پورت عبارت‌اند از:

  • همه‌کاره بودن، یعنی از طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های جانبی پشتیبانی می‌کند
  • با اتصال هاب‌های مختلف می‌توان از یک پورت چندین خروجی دریافت کرده و هم‌زمان چندین دستگاه را به کامپیوتر متصل کرد. این ویژگی به خصوص برای لپ تاپ‌ها که تعداد پورت‌های USB محدودی دارند، بسیار مفید است.
  • این پورت هم مانند HDMI امکان ایجاد ارتباط دوطرفه دارد.

4. پورت رابط شبکه اترنت

این پورت به کامپیوتر امکان دسترسی سیمی به شبکه محلی (مانند شبکه خانگی) و دسترسی به اینترنت از طریق روتر را می‌دهد.

این پورت دارای رشته‌های زیادی است که از طریق سوکت مخصوص به مادربرد متصل شده و سمت دیگر آن را می‌توان به دستگاه‌های شبکه از جمله، مودم، روتر و یا سوئیچ متصل کرد.

وجود این پورت برای کامپیوترهایی که به صورت شبکه متصل می‌شوند بسیار مهم است. نمونه‌ای از این پورت در شکل زیر نشان داده شده است:

پورت اترنت

ویژگی‌های پورت شبکه اترنت به شرح زیر است:

  • معمولا سرعت آن در مقایسه با اتصال بی‌سیم از طریق WiFi به اینترنت بیشتر است.
  • تأخیر کمتر و تداخل کمتری نسبت به اتصال بی‌سیم دارد.
  • تنها برای اتصال کامپیوترهای رومیزی، لپ تاپ و دستگاه‌های ثابت به اینترنت مناسب است.

5. پورت ورودی و خروجی صوت

برای اتصال انواع بلندگو و میکروفون به کامپیوتر، پورت‌های ورودی و خروجی صوت در نظر گرفته شده است.

معمولاً این پورت‌ها برای استفاده‌های عادی استفاده می‌شوند و در صورتی که ضبط حرفه‌ای صدا مورد نیاز باشد، باید از کارت‌های صدای مخصوص استفاده کرد که پورت‌های ورودی صوت مخصوص خود را دارند.

نمونه‌ای از این پورت در شکل زیر نشان داده شده است:

پورت صدای مادربرد

6. پورت اکسترنال ساتا

یکی از پورت‌های پشت مادربرد، پورت eSATA است که یک رابط خارجی برای اتصال دستگاه‌های پشتیبانی‌کننده از پورت ساتا می‌باشد.

برخی از دستگاه‌های ذخیره‌سازی که از پورت ساتا پشتیبانی می‌کنند، از طریق این پورت به صورت اکسترنال به مادربرد متصل می‌شوند. نمونه‌ای از این پورت هم در شکل زیر قابل‌مشاهده است.

پورت ساتا

پورت‌ها دیگری نظیر پورت اپتیکال S/PDFI هم ممکن است روی برخی مادربردها وجود داشته باشند که برای اتصال دستگاه‌های خارجی نظیر سیستم‌های سینمای خانگی و یا بلندگوهای حرفه‌ای از آن‌ها استفاده می‌شود.

اما مهم‌ترین انواع پورت‌های مادربرد، مواردی بود که در بالا عنوان شد. پورت‌های کامپیوتر، اتصال انواع دستگاه‌ها را به آن آسان کرده و امکانات زیادی را در اختیار ما قرار می‌دهد.

جمع‌بندی

پرکاربردترین پورت‌های مادربرد در این مقاله توضیح داده شد. اگرچه انواع مختلف مادربرد از برندهای مختلف و فرم فکتورهای گوناگون در بازار موجود هستند اما تقریباً همه آن‌ها این پورت‌های مهم را روی خود دارند.

اگرچه ممکن است بسته به اندازه و مدل مادربرد، تعداد این پورت‌ها متفاوت باشد و در قسمت‌های مختلفی تعبیه شده باشد، اما در هر صورت وجود این پورت‌ها برای هر مادربردی یک ضرورت است. در این مقاله به بررسی عملکرد پورت‌های مادربرد و انواع آن پرداختیم.

پیش از خرید مادربرد جدید ضروری است که بر اساس نوع کاربرد خود، مادربردی را انتخاب کنید پورت‌های لازم را در اختیار شما قرار دهد.

به عنوان مثال برنامه‌نویسان یا تریدرها معمولاً از چند مانیتور به صورت هم‌زمان استفاده می‌کنند، پس باید مادربردی را تهیه کنند که حداقل دو پورت HDMI برای اتصال هم‌زمان به مانیتور را داشته باشد.