رم تک کاناله و دو کاناله چه تأثیری در عملکرد سیستم دارند؟

رم‌ها بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. همچنین در انتخاب یک رم مناسب برای کامپیوتر یا لپ تاپ، باید عوامل مختلفی را مدنظر قرار دهید.

به عنوان مثال اگر شما یک گیمر و یا یک استریمر هستید، هنگام خرید رم باید توجه ویژه‌ای به سرعت و فرکانس رم مورد نظر داشته باشید.

یا اگر از کامپیوتر برای رندرگیری و عملیات سنگین گرافیکی استفاده می‌کنید، ظرفیت و سرعت رم برای پاسخ سریع‌تر به عملیات، مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب رم هستند.

در کنار همه این موارد یکی از معیارهای مهم در انتخاب رم، تعداد کانال رم است.

نمونه‌های رم موجود در بازار فعلی معمولاً از دو نوع رم تک کاناله و دو کاناله تشکیل شده‌اند، البته نمونه‌های چهار کاناله هم اخیراً وارد بازار شده است اما هنوز استفاده از آن‌ها رایج نیست.

اما تفاوت رم تک کاناله و دو کاناله چیست؟ کاربرد این رم‌ها کجاست و آیا برای یک کاربرد خاص باید از رمی با تعداد کانال مخصوص آن کاربرد استفاده کرد؟ این‌ها سؤالاتی است که قصد داریم در این مقاله به آن‌ها پاسخ دهیم.

بیشتر بخوانید : یکبار برای همیشه؛ چه میزان حافظه رم (RAM) مناسب است؟

منظور از تعداد کانال رم چیست؟

تعداد کانال، فاکتوری است که روی انتقال داده‌ها و تبادل آن‌ها بین CPU و ماژول رم تأثیر می‌گذارد. تعداد کانال در کنار فرکانس رم دو فاکتور مهمی هستند که به خصوص برای بازی‌های آنلاین و اجرای عملیات گرافیکی سنگین اهمیت دارند.

منظور از تعداد کانال رم، تعداد مسیرهای انتقال داده بین CPU و ماژول رم است. می‌دانیم که رم از طریق کنترلر حافظه با CPU در ارتباط است. البته در مادربردهای مدرن‌تر دسکتاپ که دارای دو کانال 64 بیتی هستند، این ارتباط به صورت مستقیم بین CPU و رم برقرار می‌شود.

در رم‌های دو کاناله، این ارتباط از طریق هر دو کانال با CPU برقرار می‌شود، بنابر این پهنای باند انتقال عملاً دو برابر شده است. اما در رم‌های تک کاناله تنها یک مسیر ارتباطی بین رم و CPU برقرار است.

این ویژگی پهنای باند بیشتر در مورد رم‌های دو کاناله به خصوص برای اجرای بازی‌های سنگین ویدئویی که به سرعت و ظرفیت انتقال داده بیشتری نیاز دارد و CPU می‌بایست نسبت به عملیات مختلف زودتر واکنش نشان دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است.

بنابراین گیمرها در هنگام خرید رم، علاوه بر فرکانس رم و ظرفیت آن باید به تعداد کانال‌های رم که توسط مادربرد پشتیبانی می‌شود نیز توجه کنند.

اگرچه کیت های رم‌ چهار کاناله هم تولید شده است اما اغلب این رم‌ها در سیستم‌های سرور مورد استفاده قرار می‌گیرند و هنوز برای کاربردهای معمولی رایج نیستند. پس منظور از رم‌های چند کاناله، همان رم دو کاناله است.

پهنای باند رم

در مورد رم‌ها، فاکتور دیگری به نام ضریب گذردهی مطرح می‌شود که مستقیماً به تعداد کانال‌های آن بستگی دارد. به عنوان مثال در مورد یک رم تک کاناله با فرکانس 2133 مگاهرتز از نوع DDR4، ضریب گذردهی برابر 17 گیگابایت بر ثانیه است.

در صورتی که همین رم با مشخصات مشابه به صورت دو کاناله باشد، ضریب گذردهی آن 34 گیگابایت بر ثانیه خواهد بود، یعنی دو برابر.

بنابراین اگر بخواهیم از یک رم تک کاناله ضریب گذردهی معادل 34 گیگابایت بر ثانیه دریافت کنیم، حداقل فرکانس آن باید 4000 مگاهرتز باشد که خرید آن هزینه زیادی خواهد داشت.

پس استفاده از رم تک کاناله و دو کاناله برای دستیابی به ضریب گذردهی برابر، عملاً از نظر هزینه هم برای شما تفاوت ایجاد خواهد کرد.

رم تک کاناله و دو کاناله چه تفاوتی دارند؟

شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که رم تک کاناله و دو کاناله چه تفاوتی با هم دارند؟ یا اینکه تفاوت ظاهری رم تک کاناله و دو کاناله در چیست؟ در پاسخ باید گفت که این رم‌ها از نظر ظاهری هیچ تفاوتی با هم ندارند!

بلکه تفاوت اصلی در استفاده از استیک‌های رم روی مادربرد است. اگر شما از یک استیک رم استفاده کنید، در اصل یک ترکیب تک کاناله را پیاده‌سازی کرده‌اید.

مسیر ارتباطی رم تک کاناله

اگر از دو استیک رم روی مادربرد استفاده کنید، در این صورت ترکیب دو کاناله را به کار برده‌اید. به این ترتیب می‌توان از رم‌های با ظرفیت کمتر به صورت دو کاناله استفاده کرد‌.

البته به شرطی که تعداد اسلات‌های روی مادربرد بیش از یکی باشد و همچنین مادربرد از تعداد استیک‌های رم بیش از یکی پشتیبانی کند.

با افزودن یک استیک رم روی اسلات مادربرد، در واقع یک کانال موازی برای آن ایجاد کرده‌اید که می‌تواند به صورت همزمان با استیک رم اول، به آن دسترسی داشته باشد.

به این ترتیب پهنای باند انتقال داده افزایش خواهد یافت. این ویژگی به خصوص در مورد رم مناسب برای رندرینگ و یا رم‌های مخصوص بازی، دارای اهمیت است.

مسیر ارتباطی رم دو کاناله

بنابراین تأثیر عملکرد رم بر کیفیت بازی علاوه بر فرکانس، ظرفیت و باس رم به پهنای باند آن هم بستگی دارد. پهنای باند رم فاکتوری است که مستقیماً بر اساس تعداد کانال‌های رم تعیین می‌شود.

رم تک کاناله و دو کاناله، کدام بهتر است؟

به طور خلاصه، می‌توانیم بگوییم در مقایسه رم تک کاناله و رم دو کاناله، برتری با رم دو کاناله است.

علاوه بر بحث پهنای باند بیشتر، تهیه دو استیک رم برای پیاده‌سازی ترکیب دو کاناله نسبت به حالتی که از یک استیک رم به صورت تک کاناله استفاده می‌کنید، این مزیت را به دنبال دارد که در صورت خرابی یک رم، می‌توانید آن را تعویض کرده و هزینه کمتری متحمل شوید.

برای درک بهتر این مسئله فرض کنید می‌خواهید رم کامپیوتر خود را به 16 گیگابایت ارتقاء دهید. به جای استفاده از یک رم 16 گیگابایت، از دو رم 8 گیگابایتی در ترکیب دو کاناله استفاده می‌کنید. به این ترتیب پهنای باند بیشتری را به دست آورده‌اید.

خطر آسیب رسیدن به رم هم در این حالت کم می‌شود چون در صورت رسیدن آسیب نهایتاً لازم است یکی از رم‌ها را تعویض کنید.

اگر مادربرد شما چهار اسلات هم داشته باشد می‌توانید در صورت تمایل ۴ استیک رم خریداری و نصب کنید. در این حالت هم همچنان رم ها به صورت دو کاناله فعال می‌شوند و پردازنده هر دو اسلات را یکی نظر می‌گیرد. هر چند در این حالت اگر قصد ارتقا داشته باشید معمولا باید تمام رم های نصب شده را تعویض کنید.

جمع‌بندی

رم تک کاناله و دو کاناله بر اساس نوع پیکربندی روی مادربرد با هم فرق دارند.

این یعنی تفاوت ظاهری بین رم تک کاناله و دو کاناله وجود ندارد و تنها با قرارگیری تعداد استیک‌های بیشتر روی اسلات‌های مادربرد (در صورتی که مادربرد شما از بیش از 1 اسلات پشتیبانی کند) می‌توانید از مزایای رم دو کاناله استفاده کنید.

البته رم‌های چهار کاناله هم در بازار ارائه شده است که بیشتر در سرورها استفاده می‌شود.

با بهره‌گیری از رم دو کاناله، پهنای باند انتقال داده بین CPU و حافظه رم افزایش خواهد یافت. این ویژگی به خصوص برای اجرای بازی‌های گرافیکی مفید است.

بنابراین اگر یک گیمر هستید و یا از کامپیوتر برای انجام کارهای گرافیکی نظیر رندرگیری استفاده می‌کنید، بهتر است از رم دو کاناله استفاده کنید. به این ترتیب پهنای باند بیشتری را از رم دریافت خواهید کرد.