انواع رم کامپیوتر را بشناسید [ راهنمای جامع ]

حافظه‌های (RAM) شناخته شده‌ترین نوع حافظه کامپیوتر است. چرا که سیستم می‌تواند اطلاعات را به صورت تصادفی روی این حافظه بنویسد و اطلاعات را از آن بخواند. در واقع با کمک حافظه رم می‌توان در مدت زمان ثابت و کوتاه، به هر مکانی در آن(پس از تعیین آدرس آن) دسترسی پیدا کرد.

رم یک حافظه فرار است، یعنی تا زمانی که برق روشن است می‌توان به اطلاعات آن دسترسی داشت و به محض قطع برق، دسترسی به اطلاعات قبلی آن امکان‌پذیر نیست. بنابراین هنگام روشن کردن کامپیوتر، حافظه رم اساساً خالی است.

حافظه رم، داده‌ها و دستورالعمل‌های پردازش را تا زمانی که CPU به آن نیاز داشته باشد، به طور موقت نگه می‌دارد. تفاوت رم‌های کامپیوتر از نظر ساختار تعیین‌کننده نوع کاربرد و قیمت آن‌ها است.

در این مقاله قصد داریم انواع رم کامپیوتر را معرفی کرده و هر کدام را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.

انواع رم کامپیوتر

دو نوع اصلی برای انواع رم کامپیوتر وجود دارد:

رم استاتیک یا SRAM

حافظه‌های SRAM از مدارهایی تشکیل شده‌اند که می‌توانند اطلاعات ذخیره شده را تنها تا زمانی که جریان برق وجود دارد حفظ کنند. این بدان معناست که این نوع حافظه به تغذیه ثابت برق نیاز دارد.

از حافظه‌های SRAM برای ساخت حافظه کش استفاده می‌شود. به این نوع حافظه، حافظه فرار هم می‌گویند.

رم دینامیک یا DRAM

این نوع رم اطلاعات ذخیره شده خود را در مدت زمان بسیار کوتاهی (حدود میلی‌ثانیه) حتی زمانی که منبع تغذیه وصل است از دست می‌دهد. DRAM ها ارزان‌تر بوده و عملکرد ضعیف‌تری در برابر رم‌های استاتیک دارند.

DRAM اطلاعات باینری را به شکل بارهای الکتریکی اعمال شده به خازن‌ها ذخیره می‌کند. اطلاعات ذخیره شده روی خازن‌ها در طی یک دوره زمانی از بین می‌رود و بنابراین خازن‌ها باید به طور دوره‌ای شارژ شوند تا اطلاعات خود را حفظ کنند.

اغلب حافظه‌‌های سیستم‌ها از تراشه‌های DRAM تشکیل شده است.

بیشتر بخوانید : یکبار برای همیشه؛ چه میزان حافظه رم (RAM) مناسب است؟

مشخصات، مزایا و معایب SRAM

در ادامه با جزئیات رم‌های SRAM آشنا می‌شویم:

ویژگی‌های SRAM

  • مانند تمام اجزای حافظه، این حافظه‌ها نیز از یک سلول حافظه تشکیل شده‌اند که 6 ترانزیستور دارد.
  • به عنوان حافظه کش CPU استفاده می‌شود.
  • زمان دسترسی کمتری دارد، یعنی سریع‌تر از DRAM است.
  • SRAM گران‌قیمت‌تر از DRAM است.
  • SRAM برای حفظ اطلاعات و در نتیجه مصرف انرژی بیشتر به منبع تغذیه ثابت نیاز دارد.
  • از مدار فلیپ فلاپ برای ذخیره بیت‌های اطلاعات تشکیل شده است.

مزایای SRAM

  • به دلیل سرعت دسترسی آن با وجود گران‌تر بودن نسبت به DRAM ترجیح داده می‌شود.
  • استفاده از آن‌‌ها در حافظه کش به شدت مفید است.
  • بررسی و عیب‌یابی SRAM ساده و آسان است.
  • نسبت به DRAM قابل‌اعتمادتر هستند.

معایب SRAM

  • سرعت آن نسبت به قیمت بالایی که دارد راضی‌کننده نیست.
  • یک حافظه فرار است، بنابراین با قطع برق تمام اطلاعات آن از بین می‌روند.
  • همچنین ظرفیت ذخیره‌سازی کمی دارد و فضای بسیار بیشتری را اشغال می‌کند.
  • طراحی آن بسیار پیچیده  بوده و فرآیند ساخت آن دشوار و پرهزینه است.

مشخصه‌ها، مزایا و معایب DRAM

در ادامه با جزئیات رم‌های DRAM آشنا می‌شویم:

ویژگی‌های DRAM

  • DRAM به عنوان یک گزینه ارزان‌ قیمت، رایج‌ترین حافظه مورد استفاده در رایانه‌های شخصی امروزی است.
  • به فضای بسیار کمتری نیاز دارد.
  • انرژی بسیار کمتری نسبت به SRAM مصرف می‌کند.
  • DRAM زمان دسترسی خوبی دارد اما همچنان کندتر از SRAM است.

مزایای DRAM

  • با وجود تنها یک ترانزیستور، DRAM طراحی ساده‌ای دارد.
  • سطوح تراکم بالاتری دارد و فضای کمتری را اشغال می‌کند.
  • ارزان‌تر از SRAM است.
  • فضای حافظه آن بیشتر است.

معایب DRAM

  • به دلیل رفرش شدن مداوم، حافظه کاملا فراری محسوب می‌شود.
  • ساختار آن پیچیده است.
  • به صورت پیوسته به رفرش کردن نیاز دارد.
  • نسبت به SRAM کندتر است.

انواع DRAM

عمدتاً 5 نوع DRAM وجود دارد. تفاوت این مدل‌ها بیشتر مربوط به فرکانس رم آن‌هاست. این موضوع نقش زیادی در تعیین سرعت خواندن و نوشتن داده‌ها دارد.

انواع ‌‌DRAM عبارتند از:

DRAM ناهمزمان (ADRAM)

در این نوع DRAM، زمان‌بندی دستگاه حافظه به صورت ناهمزمان کنترل می‌شود. یک مدار کنترل‌کننده حافظه اختصاصی، سیگنال‌های کنترلی لازم را برای زمان‌بندی تولید می‌کند.

DRAM همزمان (SDRAM)

سرعت دسترسی این تراشه‌های رم مستقیماً با کلاک CPU هماهنگ می‌شود. این حافظه‌ها با باس حافظه CPU بدون تاخیر زمانی عمل می‌کنند.

SDRAM نوع (Double-Data-Rate (DDR SDRAM

عملکرد رم‌های DDR SDRAM سریع‌تر از رم‌های SDRAM است. در واقع سرعت انتقال داده در این نوع حافظه تقریباً دو برابر است.

برای دسترسی به داده‌ها با سرعت بالا، سلول‌های حافظه به دو گروه سازمان‌دهی می‌شوند. هر گروه به طور جداگانه قابل‌ دسترس است. همچنین این حافظه خود بر اساس نسخه و زمان تولید به انواع زیر تقسیم می‌شود.

انواع مختلفی از رم‌های DDR بر اساس سرعت و ظرفیت حافظه در بازار موجود است که برای ارتقاء رم کامپیوتر می‌توان بر اساس سایر مشخصه‌های کامپیوتر نظیر CPU از آن‌ها استفاده کرد.

البته قیمت انواع رم کامپیوتر هم بر اساس سرعت و ظرفیت تغییر می‌کند. تکنولوژی‌های جدیدتر، از سرعت و ظرفیت بالاتری برخوردار بوده و قیمت بیشتری دارند.

رم‌های DDR از نظر سرعت و فرکانس به ترتیب زیر دسته‌بندی می‌شوند. با معرفی نسل های جدید از این حافظه، عدد بعد از DDR نیز افزایش یافته و با حافظه جدیدتر، سریع‌تر و احتمالاُ پایدارتری روبرو هستید:

در هنگام خرید رم کامپیوتر باید به مشخصه‌های دیگر کامپیوتر و قابلیت پشتیبانی از رم نیز توجه نمود. همچنین تعداد اسلات‌های موجود روی برد اصلی کامپیوتر هم برای نصب رم‌های جدید مهم است، زیرا ممکن است برد اصلی قابلیت نصب تراشه رم جدید را نداشته باشد.

(Rambus DRAM (RDRAM

RDRAM سرعت انتقال داده بسیار بالایی را از طریق یک باس حافظه CPU فراهم می‌کند. همچنین از مکانیسم‌های افزایش سرعت مختلفی مانند رابط حافظه همزمان، حافظه پنهان در تراشه‌های DRAM و زمان‌بندی سیگنال بسیار سریع در این نوع رم استفاده می‌شود.

حافظه پنهان یا حافظه کش (DRAM (CDRAM

حافظه CDRAM یک نوع خاص از حافظه DRAM به همراه حافظه کش روی تراشه (SRAM) است که به عنوان یک بافر پرسرعت برای DRAM اصلی عمل می‌کند. در حال حاضر تعداد قابل توجهی از این نوع حافظه تولید نمی‌شود.

جمع‌بندی

اگر می‌خواهید مشخصات رم کامپیوتر یا لپ تاپ خود را بشناسید و برای بهبود عملکرد آن، رم خود را ارتقا دهید، ابتدا باید انواع رم کامپیوتر موجود در بازار را شناخته و با ویژگی‌های هر یک آشنا شوید.

تقریباً تمامی رم‌های امروزی از نوع DDR SDRAM هستند که بر اساس ظرفیت حافظه و سرعت به تکنولوژی‌های جدیدتری ارتقا یافته‌اند. البته در انتخاب رم مناسب لپ تاپ یا کامپیوتر، می‌بایست به فاکتورهای دیگری نظیر قابلیت نصب رم روی بورد اصلی، سرعت CPU و غیره نیز توجه نمود.