آموزش گام به گام نحوه ارتقا رم کامپیوتر

ارتقا رم کامپیوتر و لپ تاپ از آن کارهایی‌ست که می‌تواند تجربه‌ای جدید در اختیار شما قرار دهد. در گذشته نصب رم کامپیوتر کار دشوار و پیچیده‌ای بود اما این روزها حتی کاربران معمولی می‌توانند کارهایی نظیر جا زدن رم کامپیوتر یا نصب رم لپ تاپ انجام دهند.

با بررسی بیشتر متوجه می‌شوید که در بیشتر موارد مشکل از عدم پشتیبانی رم کامپیوتر شما از نرم‌افزار یا برنامه جدید است و اینجاست که باید به فکر ارتقاء رم کامپیوتر خود باشید.

رم کامپیوتر یکی از مهم‌ترین سخت‌افزارهای آن است که سرعت پاسخگویی به عملیات مختلف را تعیین می‌کند. همچنین حافظه رم برای نگهداری دستورات موقت که برای اجرای برنامه‌ها و عملکرد درست کامپیوتر لازم هستند، استفاده می‌شود.

پس هرچه سرعت و ظرفیت رم بیشتر باشد، کامپیوتر قابلیت اجرای برنامه‌های سنگین‌تری را خواهد داشت. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه رم را روی کامپیوتر نصب کنیم؟ و اینکه اصلا جای رم کامپیوتر کجاست؟ در این مقاله با آموزش ارتقا رم کامپیوتر و نحوه نصب رم بر روی کامپیوتر همراه ما باشید.

ارتقا رم کامپیوتر چه ضرورتی دارد؟

حافظه با دسترسی تصادفی یا RAM، بخش حافظه کوتاه‌مدت کامپیوتر شما است. هر کامپیوتری از رم خود برای نگهداری موقت هر داده‌ای که در حال حاضر نیاز دارد یا در آینده نزدیک به آن‌ها دسترسی خواهد داشت، استفاده می‌کند.

به این ترتیب، لازم نیست تا مدام اطلاعات موجود در هارد دیسک یا SSD بررسی شود. به عبارت دیگر، کامپیوترها برای دسترسی سریع، داده‌ها را در RAM بارگذاری می‌کنند.

به همین دلیل است که ارتقای حافظه کامپیوتر یا همان نصب رم بر روی کامپیوتر یکی از راه‌های افزایش سرعت و عملکرد آن است. هرچه رم کامپیوتر شما بیشتر باشد، برنامه‌ها بدون مشکل و روان‌تر اجرا می‌شوند.

زمان‌ راه‌اندازی سریع‌تر، استفاده بدون وقفه و تأخیر از مرورگر، FPS (فریم در ثانیه) بالاتر هنگام اجرای بازی‌ها، آزادی عمل بیشتر در انجام چند کار با برنامه‌های مختلف و غیره، همگی از مزیت‌های ارتقا رم کامپیوتر است.

در واقع یکی از مهمترین نشانه‌های کمبود رم، کاهش سرعت عملکرد کامپیوتر در اجرای برنامه‌ها و یا توقف کامل آن است، به طوری که مجبور به راه‌اندازی مجدد کامپیوتر خود خواهید شد.

بیشتر بخوانید : کمبود حافظه رم در سیستم؛ 3 نشانه برای تشخیص آن

افزایش رم کامپیوتر چه نتیجه‌ای دارد؟

ارتقا رم کامپیوتر و نصب رم بر روی کامپیوتر منابع بیشتری را در اختیار کامپیوتر شما قرار می‌دهد که برای پردازش موقت داده‌ها از هارد دیسک به CPU نیاز دارد. حتی سریع‌ترین درایوهای حالت جامد (SSD) در مقایسه با رم کند هستند.

بدون رم یا به بیان بهتر، بدون رم کافی، عملکرد کامپیوتر شما به طور جدی کند شده و یا به کل متوقف می‌شود. به طور کلی ارتقا رم کامپیوتر نتایج زیر را به دنبال دارد:

• افزایش سرعت کامپیوتر
• تجربه بهتر کار با مرورگرهای وب
• عملکرد بهینه کامپیوتر برای اجرای بازی‌های مختلف
• عملکرد بهتر سیستم در رندرگیری و ویرایش عکس یا فیلم
• افزایش سرعت کلی کامپیوتر هنگام راه‌اندازی و اجرای برنامه‌های مختلف

آیا ارتقا رم کامپیوتر با ریسک همراه است؟ در پاسخ باید گفت که هر کاری با احتمال ریسک همراه است.

مثلاً ممکن است در صورت عدم تجربه کافی، هنگام تعویض رم به سایر سخت‌افزارهای حساس کامپیوتر خود آسیب وارد کنید یا اینکه با باز شدن کیس کامپیوتر، خدمات گارانتی آن را از دست بدهید.

نکات مهم هنگام ارتقا رم کامپیوتر

برای ارتقا رم کامپیوتر اولین قدم، بررسی رم فعلی مورد استفاده در سیستم و انتخاب رم جدید است.

در حال حاضر کامپیوتر از چه حافظه رمی استفاده می‌کند؟

اولین مسئله‌ای که باید بررسی کنید، مشخصات رم فعلی کامپیوتر است. روش‌های مختلفی برای تشخیص مشخصات رم در سیستم (کامپیوتر و لپ تاپ) وجود دارد که می‌توانید بر اساس نوع سیستم عامل خود، از آن استفاده کنید.

همچنین به کمک این روش‌ها میزان ظرفیت حافظه رم اشغال شده توسط نرم‌افزارها و حتی جزئیاتی در مورد نوع و مدل را می‌توان مشخص نمود. در ساده‌ترین حالت اگر از ویندوز 10 استفاده می‌کنید، با انجام مراحل زیر می‌توانید ظرفیت حافظه رم فعلی خود را مشاهده کنید:

• روی taskbar کلیک راست کرده و گزینه Task Manager را انتخاب کنید. می‌توانید با فشردن Ctrl + Shift + Esc نیز این کار را انجام دهید.
• سپس تب Performance را انتخاب کرده و Memory را پیدا کنید. در این قسمت ظرفیت فعلی رم خود را بر حسب گیگابایت مشاهده خواهید کرد.

به چه حافظه رمی نیاز دارید؟

فرض کنید رم کامپیوتر شما کافی نبوده و به این نتیجه رسیده‌اید که آن را ارتقاء دهید. اما چه مقدار حافظه (RAM) برای سیستم شما کافی است؟ برای پاسخ به این سؤال فاکتورهای زیر را مدنظر قرار دهید.

• استفاده معمولی: عمدتاً برای چه کاری از کامپیوتر خود استفاده خواهید کرد؟ کارهای سنگین مانند بازی‌های سطح بالا، ویرایش ویدیو و استریم نیاز به رم بیشتری دارند، بنابراین برای عملکرد روان سیستم حداقل به رم 16 گیگابایت نیاز دارید. برای وبگردی معمولی یا پردازش متن، 8 گیگابایت کافی خواهد بود.
• بودجه: رم چندان ارزان نیست. بنابراین بهتر است بر اساس نیاز خود از فروشندگان معتبر اقدام به خرید رم جدید کنید.
• محدودیت‌ها: هر سیستمی می‌تواند تنها مقدار مشخصی رم را پشتیبانی کند، و این فاکتور به سایر مشخصه‌های سیستم از جمله پردازنده آن وابسته است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این محدودیت‌ها و نحوه یافتن این اطلاعات به بخش بعدی مراجعه کنید.

پیش از ادامه در همین قسمت خوب است دو مدل از پرفروش‌ترین رم‌هایی که روی اکثر کامپیوترها نصب می‌شود را به شما معرفی کنیم.

1. حافظه رم دسکتاپ DDR4 3200 ای دیتا

اگر به دنبال یک محصول ارزان ولی با کیفیت بالا و از یک برند معروف جهانی هستید، «حافظه رم دسکتاپ DDR4 3200 ای دیتا» بهترین انتخاب است.

این رم از پردازنده‌های اینتل و AMD پشتیبانی می‌کند و در ظرفیت‌های 8، 16 و 32 عرضه شده است. حداکثر سرعت 3200MHz، پهنای باند 25.6GB/s و مصرف بهینه انرژی نسبت به رم‌های DDR3 تنها بخش کوچکی از ویژگی‌های این رم است.

برای مشاهده مشخصات کامل این رم به این صفحه مراجعه کنید.

2. ماژول رم ای‌ دیتا DDR5-4800 U-DIMM

کامپیوترهای جدید با اسلات رم DDR5 عرضه می‌شوند. اگر به دنبال سرعتی فراتر از رم‌های DDR4 هستید، باید ماژول رم ای دیتا مدل DDR5-4800 U-DIMM را خریداری کنید.

این رم فرکانس‌ 4800MT/s را برای انتقال داده‌ها ارائه می‌دهد که عددی فوق‌العاده است. سرعت بالاتر، مصرف کمتر و تراکم بیشتر از ویژگی‌های این رم DDR5 است که برای نصب رم کامپیوتر و ارتقاء آن می‌توانید استفاده کنید.

سایر مشخصات این رم در این صفحه نوشته شده است.

کامپیوتر شما از چه میزان رم جدید پشتیبانی می‌کند؟

هر کامپیوتری دارای دو محدودیت اصلی برای بیشترین رم قابل پشتیبانی است: اول مادربرد و دیگری سیستم عامل. اما از کجا بیشترین رم قابل پشتیبانی توسط مادربرد را تشخیص دهیم؟

هر مادربردی دارای تعدادی مشخص اسلات برای اتصال رم است. برای اطلاع از تعداد اسلات‌ها کافی است کیس کامپیوتر را باز کرده و تعداد اسلات‌های روی مادربرد را مشاهده کنید. معمولاً در مادربردهای امروزی 4 اسلات وجود دارد.

در مرحله بعد باید به دفترچه راهنمای مادربرد و یا سایت شرکت سازنده آن مراجعه کرده و حداکثر ظرفیت رم قابل پشتیبانی را مشخص کنید.

ابزارهایی نظیر Speccy by CCleaner هم برای این منظور ارائه شده‌اند که اطلاعات مربوط به مادربرد را برای شما نمایش می‌دهند. برای مثال اگر مادربرد شما 4 اسلات دارد و حداکثر از 32 گیگابایت رم پشتیبانی می‌کند، می‌توانید 4 رم 8 گیگابایتی روی آن نصب کنید.

همچنین باید توجه کنید که مادربرد از مدل‌های رم جدید پشتیبانی کند، مثلاً ممکن است مادربرد شما از رم‌های DDR3 پشتیبانی کند در حالی که امروزه رم‌های موجود در بازار عموماً از نوع DDR4 هستند. پس بهتر است اول انواع رم کامپیوتر را بشناسید و با توجه به قابلیت‌های سیستم خود رم جدید را خریداری کنید.

درصورتی که در حال حاضر یک یا دو ماژول رم نصب شده است، بهتر است که با جستجو در اینترنت و یا بازار‌های کامپیوتر به دنبال رم‌های فعلی روی سیستم‌تان باشید. در صوتی که خوش شانس باشید می‌توانید با اضافه کردن رم‌های کاملا مشابه(ظرفیت، فرکانس، تایمینگ و برند) احتمالا بدون مشکل، رم‌های جدید را در کنار رم‌های فعلی نصب کنید.

در صورتی که رم‌های مشابه و سازگار با رم‌های فعلی روی سیستم‌تان را پیدا نکردید و یا بودجه خیلی زیادی برای ارتقای رم ندارید، می‌توانید فروش رم‌های فعلی، خرید و جایگزین کردن رم‌های جدید را نیز در نظر داشته باشید.

نکته دیگری که در مقاله باس رم به آن اشاره کردیم، سازگاری باس رم‌ جدید با مادربرد و رم‌های قبلی سیستم است. در صورتی که باس آن‌ها متفاوت باشد ممکن است عملکرد سیستم دچار اختلال شده یا سیستم بوت نشود!

در مورد محدودیت‌های سیستم عامل هم باید گفت که سیستم‌های عامل 32 بیتی حداکثر از رم 4 گیگ پشتیبانی می‌کنند، حتی اگر مادربرد شما از تعداد اسلات‌ها و ظرفیت رم بیشتری پشتیبانی کند. اما ویندوزهای 64 بیتی می‌توانند از رم بیشتری پشتیبانی کنند.

مثلاً ویندوز 10 نسخه 64 بیتی می‌تواند حداکثر تا 128 گیگابایت رم را پشتیبانی کند، در حالی که ویندوز 7 Home Premium نهایتاً تا 16 گیگ را پشتیبانی می‌کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت سیستم عامل خود مراجعه کنید.

چگونه رم کامپیوتر را ارتقاء دهیم؟

تا اینجا مشخص شد که افزایش رم کامپیوتر مستلزم آگاهی از چه اطلاعاتی و بررسی چه مواردی است. در این بخش آموزش ارتقا رم کامپیوتر را به صورت گام به گام برای کامپیوتر PC ارائه خواهید داد.

برای نصب رم جدید روی سیستم مراحل زیر را دنبال کنید:

1. کامپیوتر خود را خاموش کرده و منتظر بمانید تا سیستم خنک شود.

2. همه کابل‌ها، سوکت‌ها و متعلقات را از کیس کامپیوتر جدا کنید. (کابل برق حتما جدا شود)

3. کیس کامپیوتر را باز کنید. البته دقت داشته باشید که از روی دستورالعمل این کار را انجام داده و جای هر پیچی را که باز می‌کنید، به خاطر بسپارید.

4. اجزای داخل کیس کامپیوتر به ولتاژ اضافه حساس هستند. برای این منظور قسمتی از بدنه فلزی کیس را با دست لمس کنید تا اضافه ولتاژ احتمالی که مقدار ناچیزی است تخلیه شود.

5. رم و اسلات‌های روی مادربرد را پیدا کنید.

6. اگر می‌خواهید رم خود را تعویض کنید، گیره‌های کنار رم را به بیرون فشار داده تا رم آزاد شود.

7. سپس آن را از داخل اسلات خارج کنید.

8. حالا باید رم جدید را جایگزین کنید. اگر می‌خواهید ماژول‌های رم جدیدی اضافه کنید، کافی است اسلات‌های خالی را پیدا کنید.

9. اگر قرار است دو ماژول رم نصب کنید، آن‌ها را به صورت یکی در میان و به دور از پردازنده نصب کنید. معمولا رنگ خود اسلات‌های روی مادربرد هم یکی در میان است.

10. به شیار و جهت ماژول‌های رم حتما توجه داشته باشید. قبلا از جا انداختن رم هم حتما در نظر داشته باشید که گیره‌ها باید باز باشند.

نکته مهم:‌ جا انداختن ماژول‌های رم به فشار خیلی زیادی نیاز ندارد.

نکته: گاهی اوقات حتی با جا انداختن اصولی و درست ماژول‌ها نیز گیره‌ها به صورت خودکار بسته نمی‌شوند، در این صورت گیره‌های اطراف را به داخل قفل کنید تا ماژول رم ثابت گردد.

11. برای اتصال رم دقت داشته باشید که تنها از لبه‌های رم آن را نگه دارید و کانکتورها را دست نزنید.

12. یکبار بدون بستن کیس کابل‌های لازم را متصل و سیستم را روشن کنید. معمولا بعد از ارتقای رم بوت شدن سیستم کمی بیشتر طول می‌کشد و ممکن است سیستم خود به خود یکبار خاموش و روشن هم بشود.

نکته: می‌توانید در بایوس سیستم سرعت و تایمینگ رم‌ها را چک کنید و در صورت امکان پروفایل‌های اورکلاک خودکار XMP و یا A-XMP را هم فعال کنید تا رم‌ها در سرعت بالاتری فعال شوند.

13. در صورتی که مشکلی نبود کیس کامپیوتر خود را ببندید، توجه کنید که پیچ‌های کیس نیز به فشار زیادی احتیاج ندارند و ممکن است هرز شوند.

چگونه رم لپ تاپ را ارتقاء دهیم؟

نکاتی که در مورد قابلیت‌های مادربرد و یا سیستم عامل برای کامپیوتر PC عنوان شد، در مورد لپ تاپ هم باید مدنظر قرار گیرد. نصب رم لپ تاپ کمی حساس‌تر از جا زدن رم کامپیوتر است. بنابراین در هنگام نصب رم لپ تاپ بیشتر دقت کنید.

نکته مهم: باز کردن لپ تاپ معمولا گارانتی آن را باطل می‌کند. برای ارتقای لپ تاپ‌های دارای گارانتی با شرکت گارانتی لپ تاپ تماس بگیرید.

همچنین در برخی از لپ تاپ‌ها امکان اضافه کردن و یا ارتقاء رم وجود ندارد، به این دلیل که ماژول رم روی مادربرد لحیم شده است و این یعنی برای نصب رم لپ تاپ باید از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید.

با تمام این اوصاف، فرض کنید لپ تاپ شما از رم جدید پشتیبانی می‌کند. در این صورت برای افزایش رم لپ تاپ کافی است مراحل زیر را دنبال نمایید:

1. لپ تاپ خود را خاموش کنید

2. همه کابل‌ها و متعلقات را از آن جدا کنید.

3. آن را به پشت بچرخانید و پیچ‌های قسمت پایین آن را باز کرده و آن را جدا نمایید. به این ترتیب مادربرد برای شما قابل‌ مشاهده است. البته شاید لازم باشد پوشش‌های دیگری را که پیچ شده‌اند جدا کرده تا به مادربرد دسترسی داشته باشید. فقط محل قرارگیری هر پیچ را به خاطر بسپارید.

4. یک قسمت از بدنه فلزی لپ تاپ را با دست لمس کرده تا الکتریسیته ساکن روی بدنه از طریق دست شما تخلیه شده و به قطعات برد اصلی آسیب نرسد. در صورتی که بدنه لپ تاپ شما پلاستیکی باشد، می‌توانید با لمس یک جسم فلزی الکتریسیته بدن‌تان را تخلیه کنید.

5. حالا باید ماژول رم فعلی را جدا کنید. برای جدا کردن رم‌های فعلی، گیره‌های دو طرف را به آرامی به بیرون باز کنید.

6. برای نصب ماژول‌ها ابتدا بررسی کنید که شیار روی رم با شیار روی کانکتور لپ تاپ هماهنگ باشد. سپس ماژول جدید را با کمی زاویه نصب کنید. سپس خود رم را به آرامی به سمت برد فشار دهید تا گیره‌ها به صورت خودکار و با یک صدای کلیک به رم وصل شوند.

نکته: کانکتور و گیره‌های رم لپ تاپ حساس و ظریف هستند.

7. همانند رم‌های کامپیوتر PC، تأکید می‌شود که به قسمت‌های کانکتور دست نزنید و ماژول را از لبه‌ها نگه دارید.

8. پس از نصب ماژول رم، پوشش‌های پشت لپ تاپ را بسته و پیچ‌های آن را محکم کنید.

نکته: توجه داشته باشید که نصب رم لپ تاپ روی کامپیوتر امکان‌پذیر نیست. رم‌های لپ‌تاپ ابعاد و معماری مخصوص به خود را دارند. بنابراین نمی‌توان رم لپ‌تاپ را روی کامپیوتر یا بالعکس قرار داد.

چک کردن رم سیستم پس از ارتقاء آن

پس از انجام مراحلارتقا رم کامپیوتر، نوبت به آن رسیده است که شناسایی رم نصب شده توسط کامپیوتر یا لپ تاپ را چک کنید:

• کافی است سیستم خود را روشن کرده و از طریق Task Manager یا کلیک راست کردن روی This PC، گزینه Properties را انتخاب کنید.
• در این بخش به دنبال اطلاعات حافظه باشید. در قسمت حافظه، کل ظرفیت حافظه رم سیستم قابل‌ مشاهده است.
• برای مشاهده مشخصات بیشتر رم‌های نصب شده هم می‌توانید از برنامه CPU-Z کمک بگیرید.

جمع‌بندی

اگر سیستم شما در اجرای برنامه‌ها با مشکل مواجه است و یا کلاً حین اجرای یک نرم‌افزار متوقف می‌شود، نوبت آن رسیده است که رم آن را ارتقاء دهید.

برای ارتقا رم کامپیوتر، می‌بایست ابتدا قابلیت‌های سیستم خود را بررسی کرده و حافظه رم فعلی مورد استفاده و مشخصات آن را بشناسید. سپس بر اساس پشتیبانی مادربرد و سیستم عامل خود، اقدام به خرید ماژول‌های رم جدید کنید.

در این مقاله به این سوال پاسخ دادیم که چگونه رم کامپیوتر را نصب کنیم؟ همچنین آموزش ارتقا رم کامپیوتر به صورت مرحله‌ به‌ مرحله برای کامپیوتر و لپ تاپ ارائه شد. توصیه می‌کنیم اگر به هر دلیلی در مراحل نصب رم و یا راه‌اندازی مجدد سیستم دچار مشکل شدید، از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.