بررسی سازگاری مادربرد با کارت گرافیک در 5 قدم ساده

اگر فکر ارتقا و تعویض قطعات اصلی سیستم‌تان هستید، سازگاری مادربرد با کارت گرافیک یکی از نکاتی  است که هنگام خرید باید به آن توجه کرد.

ارتقای یک سیستم قدیمی با قطعات سخت‌افزاری جدید، کار تخصصی و مهمی است؛ از این رو نیاز به کمی صبر و حوصله برای پیدا کردن مناسب‌ترین قطعه دارد.

اگر در انتخاب قطعه مناسب، حساسیت به خرج ندهید، مطمئناً نتایجی که به دست خواهید آورد نامطلوب خواهد بود.

از طرفی انتخاب قطعه مناسب و سازگاری مادربرد با کارت گرافیک باعث می‌شود بیشترین عملکرد را از کامپیوتر خود ببینید و جدید‌ترین بازی‌ها، کارهای گرافیکی و … را با وضوح و حداکثر کیفیت انجام دهید.

حتماً از خود می‌پرسید که از کجا بفهمیم مادربرد چه گرافیکی را ساپورت می‌کند و توجه به چه مواردی برای تشخیص سازگاری کارت گرافیک با مادربرد ضروری است؟

اولین توصیه‌ای که برای بررسی نحوه سازگاری کارت گرافیک و مادربرد داریم، توجه به سازگاری با بخش‌های مهمی مثل مادربرد، پردازنده و منبع تغذیه است.

آنچه گفتیم نقشه کلی از مسیری است که برای همخوانی کارت گرافیک و مادربرد باید در نظر بگیرید. برای آشنایی بیشتر با نکات مهم و انتخاب بهترین کارت گرافیک تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

اولین قدم، شناخت و بررسی اسلات کارت گرافیک

اولین قدمی که برای بررسی سازگاری مادربرد با کارت گرافیک باید بردارید، توجه به نوع رابط اتصال کارت گرافیک یا اسلات آن است. از سال 1998 تا امروز تنها دو نوع اسلات برای پشتیبانی کارت‌های گرافیک در مادربردها استفاده شده است.

اسلات‌های اولیه AGP و PCI  بودند و تا قبل از سال 2005 استفاده می‌شد، اما از سال 2005 اسلات‌های PCI Express (به‌اختصار PCle) جای اسلات‌های قدیمی را گرفتند.

معمولاً با توجه‌ به محل درگاهی که برای اتصال کارت گرافیک روی مانیتور خود می‌بینید، می‌توانید نوع کارت گرافیک و اتصال آن را متوجه شوید.

اسلات‌های PCIe در مادربردها پهنای باند بسیار بیشتری را برای کارت‌های گرافیکی فراهم می‌کنند و در نتیجه کیفیت و وضوح تصاویر هم بالاتر می‌رود.

ازآنجایی‌که اسلات‌های قدیمی تقریباً از رده‌ خارج شده‌اند، اگر دنبال ارتقا سیستم و بررسی سازگاری مادربرد با کارت گرافیک هستید، باید دنبال شکاف PCIe x16 روی مادربرد خود بگردید. در غیر اینصورت خیلی نباید به ارتقاء سیستم فکر کنید!

نکات مهم درباره اسلات کارت گرافیک

در بسیاری از رایانه‌های شخصی، چند اسلات روی مادربرد وجود دارد که به طور معمول همه آنها PCI Express هستند، اما برای کارت گرافیک به یک اسلات PCI Express x16 نیاز دارید.

البته برای مثال یک کارت گرافیک مدرن با رابط PCI Express 4.0 در مادربرد با اسلات PCI Express x16 3.0  هم کار می‌کند. اما شاید با کارایی کمتر.

معمولاً وقتی قصد ارتقاء کارت گرافیک کامپیوتر را دارید، پیشنهاد می‌شود از جدیدترین و بالاترین کارت گرافیک موجود سازگار با مادربرد استفاده کنید. این کار کمک می‌کند تا بتوانید وضوح و کیفیت سیستم را به بالاترین حد برسانید.

با این حال برخی از مادربردها دارای فناوری Nvidia SLI یا AMD Crossfire یا NVLink هستند. در این نوع مادربردها می‌توانید همزمان از 2 یا چند کارت گرافیک بهره ببرید. البته باید بازی یا برنامه مورد نظر شما از این قابلیت پشتیبانی کند و در چند سال اخیر این تکنولوژی ها کاربرد کمتری پیدا کرده‌اند.

البته قبل از خرید کارت گرافیک مطمئن شوید که مادربرد شما از کدام استاندارد پشتیبانی می‌کند و خرید کدام یک ضروری است.

از نظر تئوری سرعت PCIe 2.0 دوبرابر PCIe 1.0 و PCIe 3.0 دوبرابر PCIe 2.0 است. همچنین  PCI Express 4.0 و 5.0  از جمله رابط‌های جدیدی است که در بازار می‌توانید برای سیستم‌های خود پیدا کنید.

بیشتر بخوانید : کانکتورهای مختلف برق PCIe در کارت های گرافیک

قدم دوم، تشخیص اندازه طول و ارتفاع کارت گرافیک

اهمیت طول و ارتفاع کارت گرافیک را در هنگام خرید به‌ هیچ‌ وجه دست‌کم نگیرید. نمی‌توان یک کارت گرافیک 320 میلی‌متری را برای کیسی بخرید که بیشتر از 270 میلی‌متر کارت گرافیک را نمی‌تواند در خود جای دهد.

همچنین کارت‌های گرافیک قوی‌تر معمولاً دارای فن‌های بزرگی هستند که می‌تواند آنها را خنک کند و همین فن‌ها باعث می‌شوند ضخامت آن‌ها دو برابر یک کارت گرافیک معمولی باشند.

با این حال در اکثر رایانه‌های شخصی محل فن در زیر کارت گرافیک قرار گرفته است، از این رو معمولا اگر کارت توسعه دیگری نصب نباشد فضای کافی برای استفاده از کارت‌های گرافیکی بزرگ با فن‌های قدرتمند وجود دارد.

همچنین برای اندازه‌گیری دقیق‌تر و بررسی سازگاری مادربرد با کارت گرافیک باید فاصله پنل پشتی و سایر اجزایی که ممکن است محل اتصال کارت گرافیک شما را مسدود کنند را هم کنترل کنید.

همچنین در شرایطی که نتوانستید اندازه محفظه قرارگیری کارت گرافیک در کیس را متوجه شوید، می‌توانید به دفترچه راهنمای کیس یا اطلاعات مربوط به آن در وب‌سایت سازنده مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید : راهنمای جامع: چگونه کارت گرافیک مناسب انتخاب کنیم؟

 قدم سوم، بررسی منبع تغذیه

منبع تغذیه یکی دیگر از نشانه‌هایی است که کمک می‌کند تشخیص سازگاری کارت گرافیک با مادربرد آسان شود. سیستم‌هایی که قبل از سال 2015 تولید می‌شدند منبع تغذیه آنها عموماً پاور‌های 6 پینی بود.

این کانکتورهای 6 پینی با رنگ مشکی و علامت PCI-E مشخص می‌شوند و دارای شش پین در آرایش 3×2 هستند. پاورهای جدید رابط‌های 8 پینی PCI Express Graphics یا PEG دارند.

اگر منبع تغذیه موجود در کیس شما پاور شش پینی ندارد و جزو مادربرد‌های قدیمی‌تر محسوب می‌شود باید برای اتصال کارت گرافیک و استفاده از آن‌ها، آداپتورهایی به سیستم اضافه کنید که به کانکتورهای استاندارد چهار پین پاور یا SATA متصل می‌شوند.

هنگام استفاده از کارت‌های گرافیکی که به دو کانکتور برق PCI Express نیاز دارند، نهایت دقت را انجام دهید،. اگر این اتصال به‌ صورت درست و دقیق انجام نشود، احتمالا برق‌رسانی کارت گرافیک با مشکل مواجه خواهد شد.

همچنین وقتی منبع تغذیه کنونی شما نمی‌تواند پاسخگوی کانکتورهای تغذیه مورد نظر باشد، بهتر است یک منبع تغذیه جدید را جایگزین آن‌ها کنید.

به‌ طور کلی کارت‌های گرافیکی سطح بالا و پیشرفته حداقل به یک منبع تغذیه 600 تا 800 وات نیاز دارند و کارت‌های گرافیکی سطح ابتدایی نیز بین 300 تا 400 وات برق مصرف می‌کنند.

برای استفاده همزمان از دو کارت گرافیک (SLI یا CrossFire) هم به منبع تغذیه 700 وات یا بالاتر نیاز دارید.

قدم چهارم، هماهنگی حافظه کارت گرافیک با نوع حافظه پشتیبان

مورد دیگری که برای سازگاری مادربرد با کارت گرافیک باید در نظر بگیرید این است که ضرورتی برای یکسان بودن نوع حافظه مادربرد و حافظه کارت گرافیک وجود ندارد!

به این دلیل که  کارت گرافیک دارای برد مستقل است و از چیپ‌های مخصوص خود استفاده می‌کند.

پس حتی اگر از مادربردی با پشتیبانی از رم‌های DDR2 یا DDR4 استفاده می‌کنید، می‌توانید بدون نگرانی، کارت گرافیکی با حافظه‌های GDDR6 یا GDDR5 را برای ارتقا سیستم خود استفاده کنید.

همچنین هر چه نوع حافظه مورد استفاده در کارت گرافیک جدید‌تر باشد، کارایی سیستم شما مطلوب‌تر خواهد شد.

قدم پنجم، پشتیبانی کارت گرافیک از UEFI BIOS و Legacy BIOS

کارت گرافیک‌هایی که امروزه در بازار وجود دارند فقط از مادربردهای دارای UEFI BIOS پشتیبانی می‌کنند و نمی‌توان از آن‌ها در مادربردهایی که از نوع Legacy BIOS هستند استفاده کرد.

معمولاً کارت گرافیک‌های برند Sapphire و PowerColor (که مربوط به مدل‌های AMD هستند) تنها با UEFI BIOS کار می‌کنند. درنتیجه اگر مادربردی با بایوس Legacy دارید باید در انتخاب کارت گرافیک مناسب دقت کنید.

علاوه بر مادربرد، سیستم‌ عامل کامپیوترتان را هم در نظر بگیرید. تمام کارت‌های گرافیک ها از سیستم‌ عامل ویندوز پشتیبانی می‌کنند ولی همه‌ی آنها نمی‌توانند در سیستم‌ عامل‌های Linux، FreeBSD، Solaris و Mac OS با درایورهای بهینه و بروز کار کنند.

بنابراین مطمئن شوید کارت گرافیکی که برای سیستم خود در نظر گرفته‌اید بتواند از سیستم‌ عامل کامپیوتر شما هم پشتیبانی کند.

بیشتر بخوانید : 8 علت اصلی عدم شناسایی کارت گرافیک + نحوه برطرف کردن آن

جمع‌بندی

در این مقاله درباره مهم‌ترین نکاتی که باید برای سازگاری مادربرد با کارت گرافیک به آنها توجه کنید صحبت کردیم.

این نکات شامل توجه به محل اتصال یا اسلات کارت گرافیک، طول و ارتفاع آن، منبع تغذیه، اهمیت هماهنگی حافظه کارت گرافیک با حافظه پشتیبان و در نهایت پشتیبانی کارت گرافیک از UEFI BIOS و Legacy BIOS است.

در هر مرحله‌ای که از خرید و استفاده از کارت حافظه بودید حتما به این نکات و ویژگی‌ها توجه کافی داشته باشید.