اگر مردد هستید که سراغ کارت گرافیک مجتمع بروید یا کارت گرافیک اختصاصی را انتخاب کنید، در اینجا نکاتی را که باید برای مقایسه انواع کارت گرافیک بدانید، ذکر می‌کنیم تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید.

مقایسه انواع کارت گرافیک

دو نوع کارت گرافیک برای کامپیوتر وجود دارد؛ یکی کارت گرافیک اختصاصی (dedicated) است و دیگری حافظه گرافیک یکپارچه (integrated) یا همان اشتراکی. مورد اول، سخت‌افزار مخصوص خود را دارد و گزینه‌ای جدی برای گرافیک کامپیوتر محسوب می‌شود. گزینه‌ی دوم، منابع را از دیگر بخش‌های کامپیوتر قرض می‌گیرد و به عنوان یک راه‌حل بینابینی شناخته می‌شود.

اما آیا این نوع مقایسه منصفانه است؟ هر سیستمی مزایا و معایب خاص خود را دارد و مهم این است که قبل از انتخاب و خرید کامپیوتر با ویژگی‌های آن‌ها آشنا باشید و ببینید که کدام‌یک برای شما مناسب است. در اینجا به کارت گرافیک اختصاصی (dedicated) و  کارت گرافیک مجتمع (integrated) نگاهی می‌اندازیم.

1.    کارت گرافیک مجتمع چیست؟ (Integrated Graphics)

کارت گرافیک مجتمع یا Integrated graphics در کامپیوتر به این معناست که پردازنده گرافیکی (GPU) در سی‌پی‌یو سیستم (CPU) ادغام شده است. این روش چند مزیت دارد. فضای کمتری در کامپیوتر اشغال می‌کند، باعث بهره‌وری در مصرف برق می‌شود و ارزان‌تر از یک کارت گرافیک اختصاصی است.

در ابتدا اسم گرافیک‌های اشتراکی بد در رفته بود؛ اما رفته‌رفته این ذهنیت تغییر کرد و در سال‌های اخیر، دید مثبت‌تری به آن‌ها وجود دارد. امروزه حافظه های گرافیک‌ اشتراکی برای کامپیوترهایی با کاربری عمومی از جمله انجام بعضی از گیم‌های معمولی و تماشای ویدئوی 4K بیشتر از حد انتظار جواب می‌دهند؛ ولی هنوز در برخی از حوزه‌ها کمبود دارند. این نوع کارت گرافیک، برای کار کردن با نرم‌افزارهای گرافیکی مناسب نیست. همچنین انجام بعضی از بازی‌های رده بالا که گرافیک سنگینی دارند، با  کارت گرافیک مجتمع امکان‌پذیر نیست. تعداد بازی‌های فوق‌العاده‌ای که بتوان با  کارت گرافیک مجتمع بازی کرد، اندک است.

نکته‌ی مهم دیگر این است که گرافیک یکپارچه، حافظه را با حافظه‌ی اصلی سیستم به اشتراک می‌گذارد. به همین دلیل است که با نام  کارت گرافیک مجتمع یا حافظه گرافیک اشتراکی هم شناخته می‌شود. اگر کامپیوتر شما 4 گیگابایت رم و 1 گیگابایت حافظه گرافیکی اشتراکی داشته باشد، فقط 3 گیگابایت حافظه برای کارهای عمومی در دسترس دارید.

اکثر پردازنده‌های مدرن، GPU یکپارچه دارند. در کامپیوترهایی هم که مجهز به کارت گرافیک اختصاصی هستند، نرم‌افزار به صورت اتوماتیک بین دو مدل پردازنده‌ی گرافیکی سوییچ می‌کند. دلیل این کار، ایجاد تعادل بین عملکرد سیستم و بهره‌وری در منابع است.

کارت گرافیک مجتمع بیشتر در دستگاه‌هایی به کار می‌رود که کوچک و باریک بودن اندازه‌ی آن‌ها، مهمترین مسئله است. مثلا لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و کامپیوترهای دسکتاپ ارزان‌قیمت در این دسته قرار می‌گیرند.

2.   کارت گرافیک اختصاصی چیست؟ (Dedicated Graphics Card)

کارت گرافیک اختصاصی یا Dedicated Graphics Card قطعه‌ای سخت‌افزاری است که برای مدیریت کارهای گرافیکی کامپیوتر استفاده می‌شود. این نوع کارت گرافیک، با نام‌های کارت ویدئو یا کارت گرافیک مجزا هم شناخته می‌شود.

کارت‌های گرافیک، انواع مختلفی دارند؛ اما همه‌ی آن‌ها شامل یک پردازنده‌ی گرافیکی (GPU)، حافظه رم و یک فن برای خنک کردن آن می‌شوند.

مزیت کارت‌های گرافیک اختصاصی در این است که می‌توانید برای هر کار گرافیکی سنگینی، یک کارت گرافیک قدرتمند و مناسب آن کار پیدا کنید. این قطعات، حافظه‌ی سیستم را به اشتراک نمی‌گذارند و در اکثر سیستم‌ها به راحتی آپدیت می‌شوند. از معایب آن‌ها نیز می‌توان به گران‌قیمت بودن، اندازه‌ی بزرگ و تولید گرمای زیاد اشاره کرد.

معمولا کارت‌های گرافیک اختصاصی در کامپیوترهای دسکتاپ میان رده یا حرفه‌ای به کار می‌روند. برخی از لپ‌تاپ‌های رده بالا و حرفه‌ای نیز مجهز به این نوع کارت گرافیک هستند.

3.   کارت گرافیک اختصاصی یعنی گرافیک بهتر

بیشتر کارت‌های گرافیک اختصاصی جدید، عملکرد گرافیکی بهتری نسبت به یک سیستم با کارت گرافیک اشتراکی یا یکپارچه ارائه می‌دهند؛ اما این تنها یک وجه از ماجرا است. اینکه شما باید سراغ کدام‌یک بروید، به اولویت‌های شما بستگی دارد. چیزعجیبی نیست که کارت گرافیک اختصاصی بهتر از یک گرافیک یکپارچه است؛ اما به چه قیمتی؟

پردازنده‌های نسل هشتم اینتل Core i7 بهترین عملکردِ کارت‌های گرافیک اختصاصی را دارند و از کارت‌های گرافیک Radeon RX Vega M از شرکت AMD استفاده می‌کنند. اگر سری به نتایج بنچمارکِ سایت videobenchmark.net بزنیم، کارت گرافیک Vega M عملکردی مشابه کارت گرافیک اختصاصی RX 570 که یک محصول میان رده است، ارائه می‌کند.

سایر پردازنده‌های Core i7 و Core i5 و رده پایین‌تر،  کارت گرافیک مجتمع اینتل را ذیل برند میان‌ رده Iris Pro و رده پایین Intel HD عرضه می‌کنند. بهترین بنچمارک‌های گرافیک Iris Pro کمتر از یک سوم عملکرد Vega M است.

در مقابل، بهترین کارت‌های گرافیک اختصاصی مانند انویدیا Titan Xp عملکردی تا دو برابر بهتر را ارائه می‌کنند و البته بیش از هزار دلار قیمت دارند.

4.   کارت گرافیک اختصاصی برق بیشتری مصرف می‌کند

دلیل اینکه کارت‌های گرافیک اختصاصی (Dedicated Graphics Cards) فن‌های مخصوص به خود دارند این است که خیلی داغ می‌شوند.  تست‌ها نشان می‌دهند که وقتی کارت گرافیک  Titan Xp یک کار سنگین گرافیکی را انجام می‌دهد، تا 85 درجه سانتیگراد و حتی بیشتر گرم می‌شود. این دما، علاوه بر همین مقدار گرمایی است که توسط سی‌پی‌یو و دیگر اجزای داخلی کامپیوتر تولید می‌شود. بسیار ضروری است که کامپیوتر خود را از گرمای بیش از حد دور نگه دارید.

در مقام مقایسه، پردازنده‌ی اینتل Core M با  کارت گرافیک مجتمع در هنگام بازی، در مجموع ممکن است به دمای حدود 71 درجه سانتیگراد برسد. اصلا خنک کننده هم ندارد و انرژی به مراتب کمتری هم مصرف می‌کند.

بنچمارک‌ها مشخص می‌کنند که عملکرد گرافیکیِ این نوع گرافیک ها با کارت‌های گرافیک اختصاصی که چند سالی از عمر آن‌ها می‌گذارد، برابری می‌کنند؛ اما اگر گیمر نیستید و به مصرف برق اهمیت می‌دهید، گرافیک های اشتراکی گزینه‌ی بهتری برای شما خواهند بود.

5.   لپ تاپ با کارت گرافیک اختصاصی

شما می‌توانید لپ‌تاپ‌هایی با کارت گرافیک اختصاصی بخرید؛ اما گزینه های کمتری پیش رو خواهید داشت. این نوع لپ‌تاپ‌ها بین اندازه‌ی بزرگتر و قیمت بیشتر در کش و قوس هستند.

لپ‌تاپ‌هایی که از  کارت گرافیک مجتمع بهره می‌برند مثل لپ تاپ دل XPS 13 یا ایسر Swift 7، کمتر از 13 میلیمتر ضخامت دارند. نزدیک‌ترین لپ‌تاپ با گرافیک اختصاصی که قابل مقایسه با این لپ تاپ دل باشد، حدود 6 میلیمتر بیشتر ضخامت دارد. لپ تاپ ایسوس ZenBook 13 با ضخامت حدود 14 میلی‌متر، مدتی با عنوان باریک ترین لپ‌تاپ با کارت گرافیک اختصاصی شناخته می‌شد. لپ تاپ گیمینگ XPG XENIA با کارت گرافیک اختصاصی، تنها حدود 20 میلی‌متر ضخامت دارد و امکانات بسیار بهتری را ارائه می‌کند.

اکثر لپ‌تاپ‌هایی که کارت گرافیک مجزا دارند، لپ تاپ گیمینگ یا لپ‌تاپ‌هایی هستند که برای کاربران حرفه‌ای طراحی شده‌اند. قاعده مرسوم این است که لپ‌تاپ 13 اینچی با گرافیک مجزا کمتر تولید می‌شود و بیشتر در مدل‌های 15 اینچی و بزرگتر کارت گرافیک اختصاصی به کار می‌رود.

اگر لپ‌تاپ با ضخامت زیاد دوست ندارید ولی بهترین عملکرد را هم می‌خواهید، گزینه‌ی سومی هم وجود دارد که افراد کمی از آن خبر دارند و آن، یک پردازنده‌ی گرافیکی اکسترنال است.

6.    کارت گرافیک مجتمع ارزان‌تر است

کامپیوترهایی که  کارت گرافیک مجتمع دارند در مقایسه با کامپیوترهایی با مشخصات مشابه که کارت گرافیک اختصاصی دارند، ارزان‌تر هستند. البته به این معنا نیست که یک لپ‌تاپ ارزان به شمار می‌روند. اپل در همه‌ی لپ‌تاپ‌های مک‌بوک پرو به غیر از مدل‌های 15 اینچی، از  کارت گرافیک مجتمع استفاده می‌کند. این مدل‌ها، گران‌ترین لپ‌تاپ‌ها در بین هم‌رده‌های خود هستند.

کامپیوترهای دسکتاپ آی‌مک (iMac) هم گرافیک یکپارچه دارند که ممکن است شما آن‌ها را به عنوان مدل رده پایین در نظر بگیرید. با این حال، چند هزار دلار قیمت دارند.

در کامپیوترهای دسکتاپ از برندهای دیگر که آزادی عمل بیشتری در اسمبل و ارتقای سیستم دارید،  کارت گرافیک مجتمع مطمئنا یک گزینه‌ی مقرون به صرفه است. اضافه کردن یک کارت گرافیک میان‌رده مثل Radeon RX 580 چند صد دلار به قیمت کامپیوتر اضافه می‌کند؛ اما همه‌ی کارت‌های گرافیک مجزا، گران‌قیمت نیستند. کارت‌های گرافیک با کیفیتی هم در بازار وجود دارد که قیمت مناسبی دارند و خرید با ارزشی قلمداد می‌شوند.

7.   کارت گرافیک اختصاصی برای گیم بهتر است

اگر  کارت گرافیک مجتمع قدرت کمتری دارد، یعنی دیگر نمی‌توانید از آن برای بازی کردن استفاده کنید؟ نه لزوما اینطور نیست.

پلتفرم گیمینگ آنلاین استیم ( Steam) آماری را به صورت ماهانه منتشر می‌کند که سخت‌افزار مورد استفاده‌ی 125 میلیون مشتری‌اش را نشان می‌دهد. در فهرستی که برای آگوست 2018 منتشر کرده، کارت‌های گرافیک اختصاصی دست بالا را دارند؛ اما بیش از 10 درصد از کاربران، با  کارت گرافیک مجتمع اینتل بازی کرده‌اند.

اگر تصمیم گرفتید که به سراغ  کارت گرافیک مجتمعبروید، باید روی برخی از انتظارات خود خط بکشید. در این سناریو، همه‌ی بازی‌ها را نمی‌توانید انجام دهید و مجبور خواهید بود که برخی از تنظیمات را در حالت ضعیف تر قرار دهید. در بیشتر موارد، نمی‌توانید با کیفیت تصویر 4K بازی کنید. اینتل، راهنمایی را در سایت خود قرار داده که به شما در انتخاب بهترین تنظیمات برای بازی‌های مختلف کمک می‌کند.

انتخاب درست از بین انواع کارت گرافیک :

در یک مقایسه مستقیم بین کارت گرافیک اختصاصی و گرافیک اشتراکی، به سادگی می‌‌توان فهمید که کدام‌یک برای شما مناسب است.

با بررسی ویژگی ها، مزایا و معایب انواع کارت گرافیگ به این نتیجه می رسیم که :برای گیمینگ حرفه‌ای و واقعیت مجازی (VR) به کارت گرافیک اختصاصی نیاز دارید-اگر به هسته‌های CUDA مجهز شده باشد، بهتر هم هست. همچنین برای کارهای حرفه‌ای با نرم‌افزارهای گرافیکی شامل انیمیشن، طراحی و نقشه کشی و تدوین ویدئو، به کارت گرافیک اختصاصی احتیاج خواهید داشت. نرم‌افزارهایی مثل فتوشاپ و لایت‌روم از کارت‌های گرافیک مدرن پشتیبانی می‌کنند. این برنامه‌ها برای کارهای سه بعدی ضروری هستند و به ادیت عکس‌های خام (فایل‌های RAW) سرعت می‌بخشند.

جالب اینجاست که یک پردازنده‌ی گرافیکی قدرتمند، برای استخراج بیت‌کوین و دیگر رمزارزها هم استفاده می‌شود.

برای کاربردهای دیگر غیر از آنچه در سطرهای قبل گفتیم، گرافیک یکپارچه یا اشتراکی مناسب است. این نوع گرافیک برای گیمینگ معمولی جواب می‌دهد و برای بیشتر برنامه‌های شرکت ادوبی، بیش از حد نیاز است. تا زمانی که یک پردازنده‌ی نسبتا مدرن داشته باشید، چنین پردازنده‌ای می‌تواند ویدئوهای 4K را مدیریت کند.

در حقیقت، اگر نیازهای به‌خصوصی نداشته باشید، مزیت‌های گرافیک اشتراکی- مثل ضخامت کمتر دستگاه و عمر بیشتر باتری- کفه‌ی ترازو را در مقابل مزایای کارت گرافیک مجزا سنگین تر می‌کنند.