ضعف شبکه وای فای در نقاط مختلف خانه و یا اداره، موضوعی است که همواره گریبان بسیاری از کاربران اینترنت را می‌گیرد. بهترین راه حل برای رفع این مشکل، استفاده و راه اندازی شبکه مش وای فای (Wi-Fi Mesh Networking) است. در این مقاله سعی داریم بهترین روش برای راه اندازی یک شبکه مش وای فای را معرفی کرده و نکاتی درباره بالا بردن عملکرد این نوع شبکه را با شما در میان بگذاریم.

از چندین سال پیش که استفاده از شبکه‌های مش وای فای شروع شد، سیستم‌ شبکه‌های‌ وای فای خانگی با یک تحول اساسی رو به رو گردید. در شبکه‌های مش وای فای، روترهای قدیمی و بزرگ که معمولا در کمدها قرار می‌گرفتند، جای خود را به روترهای ظریف (که با نام Node شناخته می‌شوند) می‌دهند. همین ظرافت در طراحی و کارایی فوق‌العاده Nodeها، امکان استفاده بهینه از آن‌ها را در محیط‌های مختلف فراهم می‌آورد. علاوه بر زیبایی ظاهری، Nodeها به راحتی توسط یک اپلیکیشن موبایل قابل مدیریت هستند. شبکه مش، یک شبکه یکپارچه است و تنها با یک SSID و یک کلمه عبور شناخته می‌شود. در نتیجه کاربر می‌تواند از هر موقعیت مکانی در منزل، به نزدیک‌ترین Node وصل شده و از اینترنت استفاده کند.

بیشتر بخوانید : شبکه مش چیست و چرا این تکنولوژی مهم است؟

سیستم‌های مش وای فای به علت راحتی در نصب و راه‌اندازی، طرفداران فراوانی دارند. اما همواره رعایت برخی نکات در هنگام راه‌اندازی، برای شروع به کار شبکه الزامی است. در ادامه این مقاله صفر تا صد راه‌اندازی یک شبکه مش وای فای را توضیح خواهیم داد. در نتیجه شما می‌توانید از تجربه یک شبکه وای فای بی‌نقص و قدرتمند در منزل‌تان لذت ببرید.

سیستم مش وای فای چیست؟

شبکه مش وای فای به منظور ارائه یک اتصال با کیفیت در نقاط مختلف یک منزل طراحی شده است. در این مدل، تمام Node ها یا ماژول‌های ماهواره‌ای به یک روتر اصلی متصل شده و دسترسی به اینترنت پرسرعت را در تمام نقاط یک خانه و یا اداره فراهم می‌کنند. تمام اجزای این شبکه با استفاده از یک SSID و کلمه عبور واحد، قابل دسترسی خواهند بود.

بیشتر بخوانید : فرق بین شبکه مش و رنج اکستندر چیست ؟

تمام اجزای شبکه مش وای فای از تکنولوژی ارتباطی مش برای ارسال پیام به یکدیگر استفاده می‌کنند. هر Node در این شبکه به عنوان یک هاب ارتباطی برای سایر Nodeها شناخته می‌شود که این امر باعث بالا رفتن قدرت سیگنال در مکان‌های گوناگون می‌شود. البته تمام سیستم‌های وای فای یکپارچه از تکنولوژی مش استفاده نمی‌کنند. چرا که در برخی معماری‌ها، روتر‌ها برای ارسال پیام به یکدیگر از امواج رادیویی بهره می‌برند. همانند چیزی که در معماری مش نیز مشاهده می‌شود، اتصال بیسیم اینترنت در چنین شبکه‌هایی هم در فرکانس‌ ۲.۴ گیگاهرتز و هم در فرکانس ۵ گیگاهرتز برای کاربران قابل دریافت است.

رابطه بین مساحت فضای تحت پوشش و معماری شبکه مش

قبل از اینکه دستگاه‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی یک شبکه مش را خریداری کنید، باید اطلاعات دقیقی در خصوص فضای خانه یا محل کارتان داشته باشید. در ابتدا نیاز است تا ابعاد خانه را به صورت تقریبی پیدا کنید. توجه به فاصله دیوارها و طبقات از یکدیگر، از نکاتی است که در هنگام طراحی یک سیستم مش باید مورد توجه قرار بگیرد. روترها و نود های مختلف برای به کارگیری در متراژهای مشخصی طراحی شده‌اند. در نتیجه پیش از خرید هر یک از اجزای معماری مش، بهتر است ظرفیت آنتن‌دهی آن‌ها را به خوبی بررسی کنید. ساختار یک خانه و قرارگیری دیوارها، درب‌های ورودی، پنجره‌ها و نحوه طبقه‌بندی، جز مهم‌ترین فاکتورها در زمان خرید یک سیستم مش هستند. علاوه بر این، نویز ناشی از دستگاه‌هایی که با موج مغناطیسی کار می‌کنند (مانند مایکروویو و تلفن بیسیم) نیز می‌تواند بر روی کیفیت سیگنال‌های وای فای تاثیر منفی داشته باشد.

سیستم‌های مش به راحتی قابل ارتقا هستند و در صورتی که از کیفیت سیگنال در یک نقطه خاص رضایت کافی نداشتید، می‌توانید با اضافه کردن یک Node دیگر، مشکل را برطرف کنید.

دست به کار شوید 

بیشتر دستگاه‌های وای فای در هنگام راه‌اندازی اولیه، به اتصال اینترنت و اپلیکیشن مخصوص شرکت‌های سازنده روتر نیاز دارند. پس از دانلود و نصب اپلیکیشن، باید یک حساب کاربری جدید برای خود ایجاد نمایید. بهتر است پسورد ورود به شبکه را در جایی یادداشت کرده تا آن را فراموش نکنید. کارشناسان توصیه می‌کنند که پس از ساخت حساب کاربری، روتر را یک بار ریست کرده تا با این کار، اجازه دریافت یک آدرس IP معتبر را به روتر خود بدهید. برای شروع، کافیست وارد اپلیکیشن شده و عملیات مورد نیاز برای اتصال روتر و Nodeهای ماهواره‌ای به مودم را آغاز کنید.

یکی از مهم‌ترین نکات در زمان نصب Node ها و راه اندازی یک شبکه مش وای فای، انتخاب بهترین محل قرارگیری برای دستیابی به ایده‌آل‌ترین حالت آنتن‌دهی است. مهم‌ترین عضو شبکه مش که وظیفه تامین اینترنت برای سایر Node ها را دارد، باید در فاصله نزدیک با روتر اصلی قرار گرفته و با سیم LAN به آن وصل شود. Nodeها باید بر روی دیوار و به دور از کابینت و یا کمد قرار گرفته و به پریز برق نزدیک باشند.

در مرحله بعد، شما باید مجددا وارد اپلیکیشن شده و گزینه جستجو Node را انتخاب کنید تا لیست Nodeهای نصب شده که آدرس IP دریافت کرده‌اند، برای شما به نمایش دربیاید. پیش از آن که عملیات نصب Nodeها را آغاز کنید، باید نام شبکه وای فای را انتخاب نمایید. در صورتی که از سیستمی استفاده می‌کنید که امکان جداسازی شبکه‌های ۲.۴ گیگاهرتزی و ۵ گیگاهرتزی در آن وجود دارد، می‌توانید برای هر یک از شبکه‌ها، یک نام اختصاصی را در نظر بگیرید.

نحوه قرارگیری Nodeهای ماهواره‌ای در هر سیستم متفاوت است. به عنوان مثال، سطح پوشش هر Node ممکن است با Nodeهای دیگر متفاوت باشد. به صورت کلی، کارشناسان توصیه می‌کنند که بین روتر اصلی و منطقه‌ای که کمترین میزان آنتن‌دهی را دارید، یک Node فعال قرار دهید. توجه داشته باشید که فاصله بین دو Node نباید به بیشتر از دو اتاق یا ۹ متر باشد. اگر به بیش از یک Node ماهواره‌ای نیاز دارید برای دسترسی به بهترین کیفیت قانون فاصله ۹ متری را رعایت کنید. بهترین نقطه برای قرار گیری Node‌ها، محیط‌های باز و مرتفع مانند بالای کتابخانه‌ و روی میز و همچنین در مجاورت یک پریز برق است. این قضیه برای ادارات و خانه‌های چندطبقه نیز صدق می‌کند. در نتیجه فاصله بین Nodeهای ماهواره‌ای طبقات، نباید بیش از ۹ متر باشد. خوشبختانه اپلیکیشن‌های موبایل این قابلیت را دارند تا وضعیت سیگنال Nodeها را ارزیابی کرده و در صورت وجود فاصله خیلی طولانی بین آن‌ها، شما را از این موضوع مطلع کنند. وجود یک چراغ LED کوچک بر روی خود دستگاه نیز می‌تواند راهنمای شما باشد. اگر مشکلی در محل قرارگیری Nodeها وجود داشت، می‌توانید به راحتی آن‌ها را جا به جا کرده و مجددا امتحان کنید.

یکی دیگر از نکاتی که باید در زمان نصب Nodeها مورد توجه قرار بگیرد، نحوه اتصال دستگاه‌هایی مانند تلویزیون و یا کنسول بازی است. برای اینکه سرعت استفاده از اینترنت در این دستگاه‌ها بالاتر باشد، کاربران ترجیح می‌دهند تا از اتصال کابل LAN استفاده کنند. از آنجایی که بیشتر Nodeهای ماهواره‌ای حداقل یک ورودی LAN در خود دارند، می‌توان با قرار دادن Node در نزدیکی تلویزیون و کنسول بازی، اتصال کابلی را برقرار کرد.

انتخاب Backahual : با سیم یا بدون سیم

در علم ارتباطات، Backhaul به عملیاتی گفته می‌شود که در آن اطلاعات از Node های کوچک در یک شبکه به روتر اصلی منتقل می‌شوند. به صورت کلی سیستم‌هایی با معماری مش، طوری طراحی شده‌اند که این انتقال اطلاعات به صورت بدون سیم بین دستگاه‌ها صورت می‌پذیرد. بسیاری از سیستم‌ها از هر دو فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز و ۵ گیگاهرتز برای انجام این عملیات استفاده می‌کنند. این در حالی است که در برخی از سیستم‌ها مشاهده می‌کنیم که اطلاعات از طریق یک پهنای باند ۵ گیگاهرتز اختصاصی جا به جا می‌شود.

اگر چه سیستم‌های بی سیم اتصال بسیار راحت‌تری را برای شما فراهم می‌آوردند، اما برخی افراد ترجیح می‌دهند برای برقراری ارتباط Backhual از کابل‌های اترنت استفاده کنند. این روش علاوه بر اینکه کیفیت ارتباط بین دستگاه‌ها را افزایش می‌دهد، یک شبکه ایمن را برای شما ایجاد خواهد کرد. تنها کافیست Nodeهای موجود در شبکه به وسیله کابل‌های اترنت، به Node اصلی و از آن به روتر ساختمان متصل شوند.

تنظیمات مربوط به کنترل والدین و اولویت بندی

به محض اینکه نصب شبکه مش وای فای به پایان رسید، وقت انجام تنظیمات اولیه و بهره‌گیری از قابلیت‌های متنوع این سیستم است. یکی از ویژگی‌‌های سیستم‌های وای فای، کنترل والدین است. هر یک از اعضای خانواده می‌توانند در سیستم‌ یک حساب کاربری جداگانه داشته و در یک چارچوب مشخص شده از اینترنت استفاده نمایند. به عنوان مثال والدین می‌توانند دسترسی کودکان به برخی وبسایت‌ها را محدود کرده و یا در زمان‌های خاص، استفاده از اینترنت‌ را برای فرزندان خود ممنوع کنند. سیستم‌ها به شما این امکان را می‌دهند تا با فشار یک دکمه، اتصال اینترنت را قطع کنید. همچنین برخی سیستم‌ها تنظیمات کنترلی مخصوصی را برای رده‌های سنی مختلف در نظر گرفته‌اند که والدین می‌توانند به راحتی و بدون انجام عملیات اضافه، آن را فعال نمایند. به عنوان مثال، تنظیمات مخصوص بچه‌های خردسال از دسترسی آن‌ها به وبسایت‌های شرط بندی وصفحات اجتماعی جلوگیری می‌کند. این در حالی است که تنظیمات مربوط به افراد نوجوان شامل محدودیت‌های بسیار کمتری است. این موارد هم به صورت مستقیم بر روی حساب کاربری اعضای خانواده و هم بر روی گجت‌های هوشمند ایشان قابل پیاده سازی است. علاوه بر این، امکان شخصی سازی تنظیمات مربوط به مدیریت دستگاه نیز در منو آن‌ها وجود دارد.

بیشتر بخوانید :محدود کردن دسترسی کودکان به اینترنت 

اگر یکی از اعضای خانواده علاقه شدید به بازی‌های آنلاین یا سرویس‌های استریم ویدیو دارد، استفاده از قابلیت QoS می‌تواند تجربه انجام این کارها را لذت‌ بخش‌تر کند. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تا پهنای باند خود برای فعالیت‌های گوناگون را به صورت کاملا دقیق مدیریت کنید. با قرار دادن دستگاه‌های مختلف در دسته بندی‌های High, Medium, Low، قابلیت QoS پهنای باند را با توجه به اولویت دستگاه‌ها در اختیار آن قرار خواهد داد. به این ترتیب کنسول بازی و تلویزیون شما می‌توانند بدون کوچک‌ترین مزاحمتی از بالاترین کیفیت خدمات اینترنت استفاده بکنند. دسته بندی‌های سیستم‌های QoS به صورت پیش‌فرض عبارت‌اند از بازی، استریم ویدیو، جستجو در اینترنت و چت کردن. دستگاه‌هایی که در هر یک از این گروه‌ها قرار بگیرند، به میزان مورد نیاز خود از پهنای باند شبکه استفاده خواهند کرد.

مدیریت شبکه مش

پس از گذشت مدتی از نصب شبکه مش وای فای، به شما توصیه می‌کنیم تا نگاهی به میزان استفاده از شبکه، سایت‌های بازدید شده و لیست کاربران داشته باشید. البته برخی از سیستم‌ها در زمان ورود یک کاربر جدید، اقدام به ارسال نوتیفیکیشن بر روی اپلیکیشن می‌کنند تا از این طریق، بتوانند شما را از ورود افراد غیر مجاز به شبکه مطلع نمایند.

بسیاری از سیستم‌ها به تکنولوژی‌های جدید مبارزه با بدافزارها مجهز هستند. به همین دلیل کارشناسان توصیه می‌کنند تا ادمین یک شبکه، در بازه‌های زمانی مشخص، گزارش حمله‌های سایبری را بررسی کرده و کاربران مشکوک را بلاک کند. در نهایت از این موضوع اطمینان داشته باشید که فریم‌ورک‌های دستگاه‌های شما همواره به روز باشند. این به روز رسانی‌ها علاوه بر اینکه باگ‌ها و مشکلات امنیتی یک شبکه را رفع می‌کنند، باعث بالا رفتن کیفیت خدمات نیز خواهد شد.

بیشتر بخوانید: تنظیم و راه اندازی روتر‌ وای فای برای دستیابی به بالاترین عملکرد

اگر در خانه یا آپارتمانی کوچک زندگی می کنید که استفاده از شبکه مش بیش از نیاز شماست می توانید با استفاده از یک رنج اکستندر و یا ارتقای روتر وای فای خود شبکه بی سیم خود را کارآمدتر کنید.