SSD یا درایوهای حالت جامد چیست؟

درایو حالت جامد یا SSD یکی از معروف‌ترین گزینه‌های ذخیره‌سازی- که به اشتباه با نام هارد SSD شناخته می شود- برای انواع دستگاه های مربوط است و در حال حاضر در بسیاری از انواع لپ تاپ و PC مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر قصد داشته باشید ذخیره‌ساز خود را ارتقا دهید یا یک دستگاه جدید بخرید، ممکن است بخواهید جزئیات بیشتری راجع به SSDها بدانید. مثلا شاید بخواهید بدانید که  SSD چیست و چه فرقی با ذخیره‌سازهای پیشین دارد یا اینکه چرا SSD بهترین جایگزین هارد دیسک است؟ ما این‌جاییم تا این مسئله را برای شما باز کنیم.

بیشتر بخوانید : چرا هارد اس اس دی اشتباه است ؟

پاسخ به این که چرا SSD بهترین جایگزین هارد دیسک است را با یک مقایسه سریع آغاز می کنیم. درایوهای ذخیره‌ساز HDD سنتی، نوعی ذخیره‌ساز غیر فرار هستند که کارکردشان مبتنی بر نیروهای فیزیکی، حرکت و مغناطیس است. در این درایوها، دیسک‌های چرخانی وجود دارد که کدها روی آن نوشته می‌شود و زیر لایه‌ای مغناطیسی قرار می‌گیرد تا از آن‌ها حفاظت شود. این گزینه برای مدت زیادی محبوب و پراستفاده بود؛ زیرا هم امن بود، هم استفاده از آن آسان بود و هم هیچ گزینه‌ای بهتر از آن وجود نداشت؛ تا این که SSD یا همان دیسک حالت جامد ظهور کرد.

درایوهای حالت جامد از حافظه فلش استفاده می‌کنند که سال‌های سال است در دسترس هستند. در این درایوها، به جای این که اطلاعات به صورت فیزیکی روی دیسک نوشته شوند، از تراشه‌های حافظه مانند تراشه‌های NAND استفاده می‌شود. در این تراشه‌ها، بخشی نیمه‌هادی وجود دارد که با استفاده از بار الکتریکی می‌تواند کدهای مربوطه را ذخیره کند. از آن‌جا که در این روش هیچ قطعه‌ای متحرک نیست و تنها از الگوهای الکتریکی برای نوشتن اطلاعات استفاده می‌شود، به این درایوهای ذخیره‌ساز، درایو‌های حالت جامد یا همان SSD می‌گویند.

حتی پیش از این که فناوری SSD متداول شود، ما از فلش مموری‌ها استفاده می‌کردیم که از همان فناوری بهره می‌برند. نسخه‌های اولیه فلش مموری سریع نبودند و نسخه‌هایی از آن که حجم بالایی داشتند، بسیار گران بودند. حتی امروزه هم در ظرفیت‌های مشابه، درایوهایی که از فناوری NAND استفاده می‌کنند، بسیار گران‌تر از نسخه‌های مبتنی بر HDD هستند. با این حال، این اختلاف قیمت تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است تا حالتی رقابتی میان این دو فناوری ایجاد شود.

چرا SSD بهترین جایگزین هارد دیسک است؟

آیا از آن‌جا که بیشتر رایانه‌ها امروزه با SSD ( یا همان هارد SSD !!!!) روانه بازار می‌شوند، باید نتیجه گرفت که SSD از HDDهای قدیمی بهتر است؟ در بسیاری از زمینه‌ها، بله. در ادامه به معرفی این برتری‌ها می‌پردازیم.

• عدم وجود قطعات متحرک

مشکلی که قطعات متحرک دارند این است که بالاخره یک روز از کار می‌افتند و اگر بدشانس باشید، ممکن است در همان اوایل این اتفاق برایتان بیفتد. در طراحی هر محصولی، تلاش طراحان این است که به هر نحو ممکن تعداد قطعات متحرک را به حد اقل برسانند تا این وسایل دیرتر خراب شوند. با این که SSDها هم عمر مفید محدودی دارند، اما به صورت کلی، دوام بیشتری نسبت به HDDها دارند؛ زیرا در آن‌ها خبری از موتور و قطعات متحرک نیست.

• سرعت

برق سرعت بالایی دارد. SSDها می‌توانند دیتا را با سرعت بسیار بالاتری نسبت به HDDها بخوانند و بنویسند و برای این کار، انرژی کمتری مصرف می‌کنند که این مسئله به معنای تولید گرمای کمتر است. سرعت بالا، منافع دیگری نیز دارد که در آن بین می‌توان به حذف فرآیند fragmentation اشاره کرد.

• قابل حمل بودن

SSDها کوچک‌تر و سبک‌تر از درایوهای پیشین هستند. این قابلیت باعث شده است که امروزه بتوانیم شاهد ظهور لپتاپ‌ها، تبلت‌ها و سایر دیوایس‌های پرتابل فوق باریک باشیم. نازک‌ترین دیوایس‌ها آن‌هایی هستند که درایو SSD را مستقیما روی مادربرد سوار می‌کنند. این پیشرفت دیگر جای هیچ سوالی باقی نمی‌گذارد که SSD چه برتری‌هایی نسبت به HDD دارد؛ اما این مزیت تنها محدود به دیوایس‌های پرتابل است.

• ضریب خطای پایین

با وجود نگرانی‌های اولیه، SSDها نسبت به HDDها خطای کمتری دارند. این قابلیت، مرهون پیشرفت متریال مورد استفاده در SSDها و قابلیت‌هایی مانند (ECC (Error Correcting Code است که SSD را همچنان برتر از HDD نگه می‌دارد.

• ابعاد و طراحی

SSDها می‌توانند ابعاد و شکل‌های متفاوتی داشته باشند و این بستگی به تعداد و معماری چیپ‌های مورد استفاده در آن‌ها است. این قابلیت به آن‌ها تنوع بسیار بیشتری نسبت به سایر انواع درایو ذخیره‌ساز می‌دهد.

• عمر مفید بیشتر

هر SSD عمر مفیدی دارد که آن عمر مفید هم به توانایی آن در نگه‌داری صحیح بار الکتریکی دریافتی‌اش بستگی دارد. خوشبختانه، عمر مفید اکثر این درایوها در چند دهه قابل اندازه‌گیری است؛ مخصوصا در مواردی که استفاده شما قرار است به صورت خانگی و روزمره باشد. بررسی‌های فعلی نشان داده است که SSDها نه‌تنها از HDDها عمر بیشتری دارند؛ بلکه از چیزی که متخصصان انتظار داشته‌اند نیز بیشتر عمر می‌کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه SSD به بهبود عملکرد کسب و کار شما کمک می کند؟

انواع اتصالات SSD

چندین راه برای دسته‌بندی کردن SSDها وجود دارد، اما ما قصد داریم از یک خاصیت مهم آن‌ها برای دسته‌بندی استفاده کنیم: نوع اتصالاتی که SSDها از آن‌ها استفاده می‌کنند. اتصالات SSD به صورت کلی می‌تواند به چند گزینه تقسیم شود:

• SATA III

این آخرین حرکت انقلابی یک فناوری نسبتا قدیمی است که در HDD و SSDها مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این نقطه اشتراک در کوچ از HDD به SSD بسیار حیاتی بوده است. اما به هر روی، این فناوری هم در انتهای راه خود است و SATA III که نهایت سرعت انتقالش در حدود 600 مگابایت بر ثانیه است، محبوبیت گذشته را ندارد.

• PCLe

این نوع اتصال به مادربرد می‌رسد و جریانی مستقیم از دیتا را ایجاد می‌کند. به دلیل این اتصال مستقیم، PCLe سرعت بسیار بالایی دارد و می‌تواند در مبحث نوشتن اطلاعات به سرعتی در حدود 1 گیگابایت بر ثانیه برسد. با این حال، این نوع اتصال بسیار گران است و باعث افزایش قیمت تمام‌شده رایانه می‌شود.

• NVMe

این نوع اتصال به منظور تقویت فناوری PCLe طراحی شده است و مزایایی مثل تنوع بیشتر، قابلیت ارتقای گسترده‌تر و سرعت بیشتر دارد. اتصال NVMe یک فناوری جدیدتر نسبت به PCLe است و در حال حاضر قیمت بیشتری نیز دارد؛ اما در سال‌های آینده رواج بیشتری خواهد یافت و قیمتش نیز کمتر می‌شود.

بیشتر بخوانید : انواع فرم فکتور اس اس دی 

آینده SSD

در حال حاضر، همچنان این HDDها هستند که در پروژه‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی حجم بزرگی از اطلاعات دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند و حدس ما هم این است که هیچ وقت جایگاه خود را به عنوان ذخیره‌سازی که مبتنی بر نیروی برق نیست، به صورت کامل از دست نمی‌دهند؛ اما بعید است که در آن‌ها شاهد پیشرفت چشمگیر دیگری باشیم. خرید SSD حتی برای استفاده در سیستم‌های ارزان نیز رو به افزایش است. توصیه ما به هر کسی که قصد خرید لپ تاپ یا کامپیوتر دسکتاپ جدید دارد این است که به سراغ سیستم‌های دارای SSD برود.

فناوری‌های پس از SSD هنوز قابل اعتماد نیستند. ممکن است فناوری‌های جدید مانند Xpoint شرکت اینتل یا ذخیره‌سازی کوآنتومی بتوانند در آینده جایگزین SSD شوند؛ اما در حال حاضر، باید SSD را برنده بازی تاج و تخت بدانیم.